6.7 Geprognosticeerde balans

Voor een goed inzicht in de financiële positie van onze gemeente hebben we - naast het inzicht in de meerjarenraming van baten en lasten - ook inzicht nodig in de ontwikkeling van de vermogensposities. Het meerjarenprogramma (investeringen) beïnvloedt in hoge mate de schuldpositie en daarmee de rente en afschrijvingslasten die ten laste van de begrotingsruimte komen. Deze lasten beïnvloeden direct de wendbaarheid van de begroting. Hoe groter het beslag dat de kapitaallasten leggen op de begrotingsruimte hoe minder ruimte over blijft voor het bekostigen van overige zaken. Het is daarom belangrijk dat onze schulden en inkomsten in balans blijven.

Met het opnemen van een geprognosticeerde balans krijgt u meer inzicht in de ontwikkeling van onder meer investeringen, het aanwenden van reserves en voorzieningen, en in de financieringsbehoefte.  De presentatie van de geprognosticeerde balans moet aansluiten op de balans in de jaarrekening, maar behoeft niet dezelfde mate van detail te kennen. Dit laatste zou schijnnauwkeurigheid suggereren en daar is hier geen sprake van.

Toelichting activa
- immateriële vaste activa
De balanswaarde van de immateriële vaste activa neemt door afschrijvingen per jaar af.

- materiële vaste activa
De balanswaarde van de materiële vaste activa neemt enerzijds door afschrijvingen per jaar af. Anderzijds wordt in de planningsperiode naar verwachting een aantal lopende en nieuwe investeringswerken afgerond, wat resulteert in een stijging van de materiële vaste activa. De belangrijkste investeringen hierin zijn de realisatie van MFA Hart van Hapert en gemeenschapshuis aan de Markt, alsmede de nieuwe investeringen vanuit het meerjarenprogramma welke cumulatief doorwerken naar de geprognosticeerde balans.

- financiële vaste activa
De financiële vaste activa ex artikel 36 lid b (kapitaalverstrekkingen) betreft de balanswaarde van ons aandelenbezit in NV Bank Nederlandse Gemeenten en Brabant Water. Daarnaast neemt de financiële vaste activa toe wegens te verstrekken startersleningen. 

- vlottende activa
De voorraden nemen per jaar af. Dit komt door de verdere afwikkelingen van de diverse grondexploitaties. Door het in exploitatie nemen van plan Lange Trekken stijgt de boekwaarde in 2024 weer. Daarnaast houden we rekening met eenmalige uitzettingen bij ‘s Rijksschatkist wegens tijdelijke financieringsoverschotten, vanwege de aangetrokken geldlening in 2021. Deze wenden we in 2023 aan voor de financiering van onze investeringen. De overige vorderingen worden vanaf 2023 verrekend met de prognose van nog aan te trekken vaste financieringen.

Toelichting passiva
- vaste passiva
Het eigen vermogen, inclusief saldo van baten en lasten, fluctueert door de jaren heen. Dat wordt veroorzaakt door de doorwerking van de diverse mutaties ten gunste of ten laste van de reserves. Ook de exploitatieresultaten worden jaarlijks verrekend met de algemene reserve. Het totaal van de voorzieningen fluctueert door de jaren heen. Dit wordt veroorzaakt door de wisselende onttrekkingen gedurende de planperiode.
Gelet op het ambitieuze investeringsprogramma zullen we de komende jaren naar verwachting aanvullende financiering moeten aantrekken. Dat verklaart de toename van de vaste schuld. Ook lossen wij onze vaste schulden (1 jaar of langer) jaarlijks af, wat resulteert in afnemend lang vreemd vermogen op de meerjarenbalans.

- vlottende passiva
De vlottende passiva bestaat met name uit kortlopende leningen (korter dan 1 jaar). Voor de planjaren 2022-2027 ramen we financieringstekorten, welke gefinancierd worden middels kortlopende leningen (korter dan 1 jaar). Deze zijn afgestemd op de geraamde meerjarige omvang van de kasgeldlimieten. De overlopende activa neemt af vanwege de transitorische rente van afgesloten vaste geldleningen.

In de prognose zitten veel aannames, omdat de toekomstige mutaties nog ongewis zijn. Bij de prognoses is rekening gehouden met de mutaties voortvloeiend uit het investeringsprogramma, actualisatie grondexploitaties en de mutaties in de reserves en voorzieningen. Dit geeft het volgende beeld.