3. Uitkomsten begroting 2024

In dit hoofdstuk wordt het meerjarenperspectief 2023-2027 toegelicht en bijgesteld aan de hand van een aantal elementen. Deze elementen worden onderstaand afzonderlijk belicht. We presenteren eerst het meerjarenperspectief van het bestaande beleid. Daarna volgen de financiële consequenties van het meerjarenprogramma. Bij het meerjarenprogramma zijn tevens een aantal nieuwe beleidsvoornemens dan wel aanpassingen van budgetten opgenomen. Daarna zal vervolgens inzicht worden verschaft in het geactualiseerde meerjarenperspectief na verwerking van alle in deze begroting gepresenteerde mutaties.

Gedurende de periode van de meerjarenramingen is het loon- en prijspeil constant gehouden. Anders verwoordt wil dit zeggen dat met loon- en prijsstijgingen ná 2024 geen rekening is gehouden.

De raad is middels de unanieme besluitvorming van de perspectiefnota 2023 richtinggevend geweest voor het opstellen van de begroting 2024-2027. De financiële consequenties van de meicirculaire 2023 hebben we hier aanvullend aan toegevoegd. Daarnaast heeft er op grond van de “BBV-notitie structurele en incidentele baten en lasten” een zeer beperkte administratieve verschuiving plaatsgevonden van de incidentele ruimte naar de structurele ruimte. Alle baten en lasten van het bestaande beleid zijn verwerkt in de meerjarenraming.

Het meerjarenperspectief van het bestaande beleid heeft dan het navolgende verloop:

In onderstaand overzicht worden de baten en lasten van het meerjarenprogramma 2023-2027 weergegeven. 

De begroting 2023-2027 is opgesteld conform de uitgangspunten van de vastgestelde perspectiefnota 2023. Diverse ontwikkelingen zijn aanleiding om aanvullende voorstellen voor te leggen, die nog niet opgenomen waren in de perspectiefnota 2023. Voor de overige inhoudelijke toelichting en onderbouwing per onderwerp wordt verwezen naar de verschillende programma's. Voor een totaaloverzicht van het meerjarenprogramma wordt verwezen naar bijlage 2.

Bij de samenstelling van de begroting is een onderscheid aangebracht in bestaand beleid en het nieuwe beleid, zoals opgenomen in het meerjarenprogramma 2023-2027. De bedoeling hiervan is om ruwweg een verdeling aan te geven tussen het bestaande en de onderdelen van het nieuwe beleid. Daarnaast worden de mutaties van de reserves afzonderlijk weergegeven.

De begroting maakt ook onderscheid tussen structurele en incidentele middelen. Structurele middelen zijn jaarlijks terugkerende middelen. Incidentele, en de naam zegt het al, zijn eenmalig of voor een beperkt aantal jaren. In de “BBV-notitie structurele en incidentele baten en lasten” worden hierover richtlijnen gegeven. Om het huishoudboekje van de gemeente gezond te maken en te houden is het van belang om de jaarlijks terugkerende lasten te kunnen betalen uit de jaarlijks terugkerende inkomsten.

Na de hiervoor genoemde (doorlopende) activiteiten wordt in onderstaand overzicht het geactualiseerde meerjarenperspectief gepresenteerd. Deze mutaties zijn bij de programma's van de begroting uitgewerkt en samengevat in de financiële begroting.

De begroting 2024 sluit dan met een structureel overschot van € 1.667.000,- en een incidenteel tekort van € 184.000,-. Het positief begrotingsresultaat 2024 bedraagt dan pro saldo € 1.483.000,-. Ook planjaar 2025 sluit nog met een structureel overschot. Vanaf 2026 en 2027 (de zogenoemde 'ravijnjaren') ontstaan echter structurele tekorten, in 2026 € 274.000,- oplopend naar € 621.000,- in 2027. De meerjarige begrotingsresultaten worden vooralsnog verrekend met de algemene reserve. 

Bij dit perspectief maken wij de kanttekening dat de uitkering uit het gemeentefonds op basis van de septembercirculaire 2023 dit perspectief mogelijk nog positief of negatief kan beïnvloeden. Wij verwachten dat de septembercirculaire op Prinsjesdag (19 september 2023) ontvangen wordt. Zodra de septembercirculaire door ons doorgerekend is, zullen wij de financiële resultaten hiervan ter kennis brengen van uw raad, zodat deze betrokken kunnen worden bij de besluitvorming over deze begroting.

Voor onze financiële positie zijn wij in grote mate afhankelijk van de inkomsten die we van het Rijk krijgen. Financieel gezien staan we er voor de jaren tot en met 2025 nog goed voor. Vanaf 2026 is er echter sprake van onzekere tijden en zien we dat de financiële positie van onze gemeente meer onder druk komt te staan. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een terugval van inkomsten vanuit de algemene uitkering. Ten eerste worden gemeenten vanaf 2026 weer geconfronteerd met de opschalingskorting op de algemene uitkering. Daarnaast zal vanaf 2027 een nieuwe financieringssystematiek van de algemene uitkering ingaan, met als doel een stabiele(re) financiering en meer autonomie voor gemeenten. Echter moet de exacte invulling van die financieringssystematiek nog wel verder worden uitgewerkt, wat er toe leidt dat er op dit moment nog veel onzekerheid is over de financiering. Bij het uitwerken van de nieuwe financieringssystematiek wordt de mogelijkheid voor een groter eigen belastinggebied betrokken. 

Het geactualiseerde meerjarenperspectief wordt in onderstaand tabel weergegeven: