4.8 Volkshuisvesting, Ruimtelijke ordening en Stedelijke vernieuwing

Maatschappelijk effect:
Het is prettig wonen en verblijven in de gemeente Bladel. De bevolking laat zien dat zij wil komen tot een duurzame samenleving.

Met volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing richten we ons op het planmatig inrichten van de leefruimte, waarbij rekening wordt gehouden met individuele- en gemeenschappelijke belangen. Wij realiseren voldoende woningen afgestemd op de behoefte. De gemeente heeft daarin een regie- en/of toetsende functie. Wij werken aan een goed woon- en leefklimaat voor onze inwoners, waarbij het kernbegrip duurzaamheid leidend is. Verzoeken om nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen benaderen wij volgens het 'ja, tenzij principe'. Wij bewaken, behouden en verbeteren de kwaliteit van de bebouwde omgeving. Wij beheren de openbare ruimte volgens de kernbegrippen veilig, heel en schoon met als doel een prettige woonomgeving in stand te houden. Betrokkenheid van bewoners is wezenlijk omdat zij in de betreffende wijk of het dorp wonen en omdat zij waardevolle kennis en ervaring hebben over de behoeften ter plaatse en mogelijke veranderingen daarin.

Hier onder worden de beleidsindicatoren uit de BBV-basisset gepresenteerd:

Onderstaand worden de (nieuwe) wensen voor de planperiode 2023-2027 opgesomd en toegelicht.

Anticiperende grond verwervingen
Het volgende beleidsuitgangspunt is geformuleerd in de Grondnota 2019 met betrekking tot grondaankopen:

• Burgemeester en wethouders kunnen binnen beleidskaders zelfstandig tot grondaankopen overgaan zonder voorafgaande instemming van de raad.
• Er wordt jaarlijks een krediet beschikbaar gesteld voor grondaankopen die vallen onder de noemer anticiperende verwervingen. Voor 2024 wordt dit krediet wederom vastgesteld op € 2.000.000,-. Indien het zich voordoet kan dit krediet eventueel nog opwaarts bijgesteld worden in één van de tussentijdse rapportages.
• Voor “strategische verwervingen” wordt via een afzonderlijk raadsvoorstel een kredietaanvraag voorgelegd aan de raad.
• Aan de grondaankopen door burgemeester en wethouder onder de noemer “anticiperende verwervingen” worden de volgende voorwaarden gesteld: De grondaankopen moeten passen in de uitwerking van de structuurvisie; er moet sprake zijn van een financieel sluitende grondexploitatieberekening (haalbaarheidsberekening) en de grondaankoop moet onderbouwd zijn met een door een deskundige opgesteld taxatierapport.

Op grond van BBV-voorschriften moeten deze aankopen op de materiële vaste activa verantwoord worden. Over deze aankopen worden vooralsnog alleen rentelasten toegerekend. Bouwgronden in exploitatie (BIE) starten pas nadat uw raad een grondexploitatiecomplex met grondexploitatiebegroting vastgesteld heeft. Op dat moment kunnen de anticiperende verwervingen pas omgezet worden naar de bouwgronden in exploitatie.

Startersleningen
De gemeente stimuleert jongeren om in de gemeente Bladel te wonen en te werken. De starterslening trekt naast de natuurlijke aanwas ook jonge gezinnen aan. Iets meer dan de helft van de leningen wordt verstrekt voor de aankoop van een bestaande woning. Veel aanvragers verlaten een huurwoning. Deze beide aspecten versterken dus de (belangrijke) doorstroming op de woningmarkt. Ieder jaar wordt in de jaarrekening een monitor en tussentijdse rapportage van het instrument “Startersleningen” gemaakt. De eerste drie jaren zijn de starters vrijgesteld van het betalen van rente en aflossing. Bij een te laag inkomen kan deze termijn worden verlengd. Daarna betaalt de starter een maandelijkse annuïteit. De lening valt onder de Nationale Hypotheekgarantie. Voor 2024 wordt, evenals als vorige jaren, een krediet opgenomen van € 375.000,-.

Aanpassing / uitbreiding formatie Openbare werken
In de perspectiefnota 2023 is extra formatie van 0,5 fte beschikbaar gesteld voor de administratieve werkzaamheden ten behoeve van het verduurzamen van de gemeentelijke panden. Gelet op gewijzigde inzichten willen wij deze formatie uitbreiden en opwaarderen naar 1,0 fte, zodat we vanuit de beleidsmatige kant beter invulling kunnen geven aan het gemeentelijk vastgoedbeheer. De meer gekwalificeerde werkzaamheden voor het gebouwenbeheer nemen immers toe door de opgave om de gemeentelijke panden te verduurzamen. 

Opbrengsten latende locaties Den Tref / Het Palet / Den Tref /  Den Herd / Praktijkschool Bladel
Als gevolg van de oprichting van de MFA Hapert worden midden in het centrum van Hapert twee grote percelen (van basisschool Het Palet en gemeenschapshuis Den Tref) vrijgemaakt voor een andere invulling. Uiterlijk binnen 2 jaar na oplevering van MFA Hapert dienen uit de herontwikkeling van deze locaties opbrengsten gerealiseerd te worden. Er wordt vooralsnog rekening gehouden met een netto opbrengst van € 0,286 mln voor de achterblijvende locatie van basisschool “Het Palet”, € 0,151 voor de verkoop van het medisch centrum en € 0,663 mln voor de huidige locatie van gemeenschapshuis “Den Tref”, terwijl vanwege de verkoop van de ontmoetings- en bijruimten van het ouderensteunpunt een opbrengst van € 0,1 mln is ingerekend.
Ook uit de herontwikkeling van de vrijkomende locaties van Den Herd en van de Praktijkschool zullen opbrengsten gerealiseerd moeten worden. Voor locatie Den Herd is een netto opbrengst geraamd van ca € 0,891 mln en voor locatie Praktijkschool ca € 0,370 mln. 

De netto opbrengsten van de latende locaties worden via de algemene reserve toegevoegd aan de dekkingsreserve kapitaallasten investeringen (zie Bestuur en ondersteuning).

De navolgende verbonden partijen worden betrokken bij het realiseren van de geformuleerde doelstellingen:
• Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant
• Samenwerking Kempengemeenten
• KempenPlus
• GGD
• Veiligheidsregio Brabant Zuidoost
• Metropoolregio Eindhoven

Wonen / leges
In 2022 is een pand verkocht voor € 765.000,-, hiervan is € 533.000,- aangewend voor de afwaardering van de boekwaarde van het pand. Voor de jaren 2022-2023 zijn extra legesopbrengsten omgevingsvergunningen voorzien. Mede vanwege een aantal grote verleende omgevingsvergunningen (met name KBP). In meerjarig perspectief bezien houden we rekening met een terugloop van de legesopbrengsten. Uitgegaan wordt dat met name voor het KBP er vanaf 2024 geen opbrengsten meer gerealiseerd kunnen worden, omdat alle percelen waarschijnlijk verkocht zullen zijn. 

Overig gebruik ruimte / Omgevingswet
Voor de jaren 2022 (€ 44.000,-) en  2023 (€ 420.000,-) zijn er eenmalige implementatiekosten voor de invoering van de Omgevingswet geraamd. De structurele lasten vanaf 2024 bedragen hiervoor ca € 50.000,-. In 2022 heeft de Rechtbank Oost-Brabant in de schadestaatprocedure tegen een ondernemer (partij) uitspraak gedaan. De aan de gemeente toegekende schadevergoeding bedraagt ca € 1.411.000,-. Het gaat er om dat partij onvoldoende diens verplichtingen is nagekomen in het kader van het verkrijgen van 21 Ruimte-voor-Ruimte bouwtitels. 

Buitengebied / cultuurlandschap
Vanaf 2022 en volgende jaren zijn baten en lasten geraamd voor de uitvoering van de maatregelen uit de verbetering kwaliteit buitengebied (onder andere uitvoering sloopsubsidie overtollige gebouwen buitengebied en realiseren natuur). Verrekening vindt plaats ten laste of ten gunste van de reserve verbetering kwaliteit buitengebied (zie bestuur en ondersteuning).

Grondexploitatie
De verschillen van de grondexploitatie worden door de jaren heen voornamelijk veroorzaakt door de doorwerking van de geactualiseerde opzetten van de grondexploitaties, onderhanden werken en winstuitnames. Voor nadere detaillering wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid. In 2025 worden, als gevolg van de oprichting van de MFA, in het centrum van Hapert twee grote percelen vrijgemaakt voor een andere invulling. Dat geldt voor 2026 ook voor de locaties Den Herd en Praktijkschool. Deze locaties genereren extra opbrengsten. Daarnaast werken de financiële consequenties van het meerjarenprogramma meerjarig door in de ramingen. Voor de investeringen wordt verwezen naar het meerjarenprogramma.

In onderstaand overzicht wordt het totaal van de lasten en baten van VHROSV weergegeven.