5.2 Lokale heffingen

Inleiding
De gemeentelijke heffingen zijn, naast de doeluitkeringen van het Rijk en de algemene uitkering uit het gemeentefonds, voor ons een belangrijke bron van inkomsten. We maken onderscheid tussen belastingen , rechten en heffingen.

Bij rechten is sprake van specifieke lasten verband houdend met individuele diensten door de gemeente. Bij heffingen is sprake van specifieke lasten verband houdend met collectieve voorzieningen. De geraamde opbrengsten van rechten en heffingen mogen niet hoger zijn dan de geraamde kosten van de gemeente voor de uitoefening van de taak. Dat wil zeggen: niet meer dan honderd procent kostendekkend. Bij belastingen is er geen directe relatie met een prestatie van de gemeente. De eis van maximale kostendekkendheid geldt niet voor belastingen. De opbrengsten van deze belastingen gebruiken we als algemeen dekkingsmiddel.

Deze paragraaf bevat een overzicht van de voorgestelde wijzigingen van de gemeentelijke heffingen die van invloed zijn op de begroting 2024.

Bij het heffen en invorderen van belastingen zijn we onder meer gebonden aan de:
-  Algemene Wet inzake Rijksbelastingen (AWR);
-  Algemene wet bestuursrecht (Awb), (inclusief de algemene beginselen van behoorlijk bestuur);
-  Invorderingswet 1990;
-  Gemeentewet;
-  Wet waardering onroerende zaken
-  diverse Uitvoeringsbesluiten.

De wet geeft duidelijke kaders aan voor de heffing, invordering en kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Het maken van uitzonderingen op de regels uit de wetgeving is niet toegestaan, dit om rechtsongelijkheid voor de burger te voorkomen.

De lokale heffingen zijn een integraal onderdeel van het gemeentelijk beleid. Ze raken de burgers, bedrijven en instellingen direct in hun portemonnee. Gemeentelijke heffingen staan dan ook sterk in de politieke belangstelling. De formele vaststelling van de tarieven voor 2024 vindt plaats door het vaststellen van de belasting- en tarievenverordeningen door uw raad.

Gemeentelijke heffingen kunnen worden onderscheiden in ongebonden heffingen en heffingen die gebonden zijn aan bepaalde leveringen en diensten van de gemeente. Ongebonden heffingen (belastingen) behoren tot de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente. Dit betekent dat de opbrengsten van deze belastingen niet voor een specifiek en wettelijk bepaald doel maar voor alle gemeentelijke taken en voorzieningen mogen worden ingezet. In Bladel zijn dit onroerende zaakbelastingen (OZB) en toeristenbelasting.
Voor de gebonden heffingen is er wel sprake van een directe relatie tussen de heffing en de gemeentelijke taak. Onze dienstverlening dient kostendekkend te zijn. Dat vraagt om een scherpe en transparante kostentoerekening. Het profijtbeginsel, ofwel het principe waarbij de gebruiker betaalt, is hierbij richtinggevend. Het streven is 100% kostendekkendheid (bij gebonden heffingen mogen de geraamde opbrengsten niet hoger zijn dan de geraamde kosten van de gemeente voor de uitoefening van de taak). In onze gemeente gaat het om afvalstoffenheffing, rioolheffingen en leges. Ook de Bedrijven InvesteringsZone (BIZ) belasting beschouwen we als een gebonden heffing, omdat de opgelegde belastingen één-op-één doorbetaald worden aan de ondernemers (OVB) en de vertegenwoordiging van de eigenaren.

Het gemeentelijke beleid is gericht op de doelstelling dat de burgers/bedrijven in de gemeente Bladel niet zwaarder worden belast dan voor de gemeentelijke financiële huishouding noodzakelijk is. Conform dit uitgangspunt worden de tarieven 2024 verhoogd met de jaarlijkse trendmatige prijsstijging. Voor 2024 leidt dat, behoudens voor de OZB-tarieven, tot een inflatiepercentage van 3,1%. Door de beoogde negatieve effecten om het gemeentefonds niet langer meer via de normeringssystematiek 'samen trap op en samen trap af' te indexeren komt onze financiële positie onder zware druk te staan. We willen voorkomen dat we ons in allerlei bochten moeten wringen om onze (meerjaren)begroting rond te krijgen en noodgedwongen op voorzieningen moeten bezuinigen. Daarom acht het college het noodzakelijk om naast de trendmatige verhoging de OZB-tarieven extra te verhogen met 4,9%. 

Leges en tarieven worden in beginsel verhoogd met de inflatiecorrectie (3,10%). De tarieven voor de rioolheffing, de afvalstoffenheffing en de leges zijn gebaseerd op 100% kostendekkendheid waarbij rekening is gehouden met een zo reëel mogelijke inschatting van zowel de baten- als de lastenontwikkeling binnen het meerjarenperspectief 2023-2027. Het tarief voor de rioolheffing is gebaseerd op het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan 2021-2025 (vGRP).

De gemeente Bladel kent de onroerende zaakbelastingen en de toeristenbelasting als heffingen die aan de algemene middelen worden toegevoegd.

We heffen op grond van artikel 220 van de Gemeentewet twee directe belastingen op de onroerende zaken die binnen de gemeente liggen, de zogenaamde onroerende zaakbelastingen (OZB):
- Een gebruikersbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar een onroerende zaak (die niet in hoofdzaak tot woning dient, al dan niet krachtens eigendom) bezit, beperkt recht of persoonlijk recht gebruikt;
- Een eigenarenbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar van een onroerende zaak het genot heeft krachtens eigendom, bezit of beperkt recht.

De hoogte van de OZB wordt afgeleid van de WOZ-waarde (een promillage).  Dit percentage is, afhankelijk van eigenaar/gebruiker niet-woning en eigenaar woning, bepalend voor de hoogte van elke individuele aanslag OZB. Voor de individuele huishoudens en bedrijven is het bij het opstellen van de begroting niet mogelijk exact aan te geven hoe de ontwikkeling van de onroerende zaakbelastingen er voor het volgende jaar uitziet. De maatstaf voor de aanslagen OZB voor het belastingjaar 2024 is de waarde in het economisch verkeer op peildatum 1 januari van één jaar eerder (2023). Jaarlijks worden nieuwe WOZ-waarden vastgesteld. Hiermee volgt de WOZ-waarde jaarlijks de marktontwikkelingen. Wij hebben, op basis van informatie die de Waarderingskamer (wettelijke toezichthouder op de uitvoering van de Wet WOZ) heeft verzameld, rekening gehouden met een gemiddelde waardeontwikkeling van 5,0% voor woningen. Voor de niet-woningen is de marktontwikkeling -/- 1,0%.

Voor de OZB zijn de tarieven in eerste aanleg verlaagd om de waardeontwikkeling te compenseren. Stijgt de waarde van de onroerende zaak, dan daalt in de regel het tarief, daalt de waarde van de onroerende zaak, dan stijgt het tarief. Alleen op deze wijze is het mogelijk om gemeentebreed de baten gelijk te houden. Daarna worden de OZB-tarieven enerzijds verhoogd met een trendmatige aanpassing van 3,10% en anderzijds met een boven trendmatige verhoging van 4,90%. Pro saldo stijgen de OZB-tarieven dan met 8,00%.  

Eigenaar woning
In 2023 was het tarief voor woningen 0,0688% van de waarde. De eigenarenaanslag OZB voor een woning met een waarde van € 432.000,- bedroeg daarmee € 297,-. Met een waardeontwikkeling van 5,0% wordt de nieuwe waarde ca. € 453.000,-. Rekening houdend met de waardestijging en de voorgestelde verhoging van de OZB-opbrengsten van 8,0% komt het tarief voor 2024 uit op 0,0709%. Dit vermenigvuldigd met de nieuwe waarde van € 453.000,- leidt tot een OZB aanslag van € 321,-. Dit is een stijging van 8,1%.

Eigenaar niet-woning
In 2023 was het tarief voor eigenaren van niet-woningen 0,1669% van de waarde. De eigenarenaanslag OZB voor een niet-woning met een waarde van € 323.000,- bedroeg daarmee € 539,-. Met een waardeontwikkeling van -/-1,0%% wordt de nieuwe waarde ca. € 319.000,-. Rekening houdend met de waardedaling en de voorgestelde verhoging van de  OZB opbrengsten van 8,0% komt het tarief voor 2024 uit op 0,1825%. Dit vermenigvuldigd met de nieuwe waarde van € 319.000,- leidt tot een OZB aanslag van € 582,-. Dit is een stijging van 8,0%.

Gebruik niet-woning 
In 2023 was het tarief voor gebruikers van niet-woningen 0,1505% van de waarde. De gebruikersaanslag OZB voor een niet-woning met een waarde van € 323.000,- bedroeg € 486,-. Met een waardeontwikkeling van -/-1,0% wordt de nieuwe waarde ca. € 319.000,-. Rekening houdend met de waardedaling en de voorgestelde  verhoging van de OZB opbrengsten van 8,0% komt het tarief voor 2024 uit op 0,1646%. Dit vermenigvuldigd met de nieuwe waarde van € 319.000,- leidt tot een OZB aanslag van € 525,-. Dit is een stijging van 8,0%.

De afwijkende stijgingspercentages bij het tarief voor de eigenaren woningen en gebruikers van niet-woningen zijn het gevolg van afrondingen in zowel de WOZ-waarde als in het te betalen bedrag aan OZB.

Voor de onroerende zaakbelasting is voor 2024 een opbrengst geraamd van € 5.238.000,-. De te verwachten meeropbrengst uit ver- en nieuwbouw en de tariefsaanpassing zijn hierin begrepen.

Personen, die niet als ingezetene met een adres in de basisregistratie personen zijn ingeschreven en die tegen vergoeding nachtverblijf houden betalen toeristenbelasting.  Dit kunnen recreanten en arbeidsmigranten zijn. De belasting wordt geheven van degene die de gelegenheid tot overnachting tegen vergoeding biedt. Het tarief voor arbeidsmigranten die niet op recreatieve locaties verblijven is (met ingang van 2023) vastgesteld op 50% van het reguliere tarief indien de huisvester gecertificeerd is door en ingeschreven is in het register van de Stichting Normering Flexwoningen. Na twee heffingsjaren voor arbeidsmigranten zal de Verordening toeristenbelasting hierop geëvalueerd worden. Hierover zal aan de raad gerapporteerd worden voorafgaand aan de begroting van 2025. De toeristenbelasting kan worden gezien als een bijdrage in de kosten van de (algemene) voorzieningen die de gemeente treft. 

Het tarief voor de deze bestuursperiode (van vier jaar) is wederom afgestemd op het landelijk gemiddelde (COELO)tarief, met differentiatie tussen vaste en mobile onderkomens, zodat de ondernemers weten waar ze aan toe zijn.  Daarnaast wordt een gemiddeld stijgingspercentage gehanteerd dat in de voorgaande vier jaar gemiddeld werd gerealiseerd conform de cijfers van COELO. Dit percentage bedraagt 2,8% per jaar. Voor de toeristenzaakbelasting is, op basis van een verwacht aantal bezoekers per jaar, voor 2024 een opbrengst geraamd van € 1.419.000,-.  

Onder de gebonden heffingen worden die vergoedingen begrepen waarvoor de gemeente een individuele dienst wordt geleverd. Zo worden leges geheven bij de afgifte van een paspoort, rijbewijs of een omgevingsvergunning. Daarnaast zijn personen / bedrijven een heffing verschuldigd voor diensten die de gemeente aan hen levert, zoals voor het gebruik van een aansluiting op de riolering, het verwerken van huisafval e.d.

Voor heffingen waarbij kosten worden verhaald, geldt dat de gemeente er geen winst op mag maken en alleen de daadwerkelijke kosten in rekening mag brengen. Dit betekent dat in een tabel wordt aangegeven wat de omvang van de lasten is, gespecificeerd per taakveld waar de kosten zijn opgenomen, met daartegenover welke baten uit de heffing worden verwacht. De kostendekkendheid is vervolgens het percentage van de geraamde lasten ten opzichte van de geraamde baten. Voor het berekenen van de kostendekkende tarieven houden we overigens wel rekening met de feitelijke rente, de overhead en de compensabele btw.

Toerekening overhead aan tarieven
Alle kosten, die direct toegerekend kunnen worden aan heffingen en leges, komen ten laste van deze producten. Voor indirecte kosten, ook wel overhead genoemd, is dit niet mogelijk. Deze indirecte kosten bestaan onder andere uit kosten voor ICT, huisvesting, inkoop, financiën e.d.. Deze kosten begroten we volgens de verslagleggingsvoorschriften (BBV) centraal in taakveld 0.4 ‘Overhead en ondersteuning organisatie’. Voor het berekenen van tarieven brengen we overigens wel een deel van de indirecte kosten ten laste van de tarieven. Dit doen we met een opslag van de overhead als percentage op de directe loonkosten.

De grondslagen voor de toerekening van overhead zijn in de Financiële verordening gemeente Bladel 2023 vastgelegd. De toerekening van overhead aan de heffingen geschiedt op basis van een opslag met een vast percentage. Het percentage wordt vastgesteld met de formule: (totale kosten overhead / omvang totale personeelslasten inclusief totale kosten overhead) x 100%. Het is een eenvoudige methode om de overhead toe te rekenen aan de doorbelaste loonkosten.

Op basis van de cijfers uit de begroting 2024 betekent dit als volgt: (€ 6.550.000 / € 10.313.000) x 100% = 64% (afgerond). Met deze opslag benaderen we dan de integrale kostprijs.

Btw wordt meegerekend in tarieven
De btw speelt bij de rioolheffing, de afvalstoffenheffing en de leges een speciale rol omdat wij in de kosten, die we via die rechten en heffingen verhalen, ook de te betalen btw mogen meerekenen. Die betaalde btw is weliswaar verhaalbaar via het BTW-compensatiefonds, maar omdat dat fonds wordt gevoed vanuit het gemeentefonds (uitname), is dat feitelijk een ‘sigaar uit eigen doos’. Ter compensatie daarvan loopt de btw dus mee in de kosten, die via de betreffende rechten en heffingen worden verhaald. Daardoor is in de begroting de raming van de baten ook hoger dan de raming van de corresponderende lasten.

Voor een toekomstbestendig koopcentrum in Bladel is behoefte aan een structurele samenwerking tussen publieke en private partijen, op basis van gelijkwaardigheid en met een gezamenlijke inzet van middelen. Zowel de ondernemers (OVB) als de vertegenwoordiging van de eigenaren hebben uitgesproken gebruik te willen maken van het instrument van de Bedrijven Investeringszone (BIZ) om te komen tot structurele financiering. Een BIZ belasting maakt het mogelijk voor ondernemers om gezamenlijk te investeren in een aantrekkelijke bedrijfsomgeving door het bevorderen van de leefbaarheid, veiligheid, ruimtelijke kwaliteit of een ander publiek belang in de openbare ruimte van het BIZ-gebied. Ter ondersteuning van de inhoudelijke koers voor het Centrummanagement Bladel is in de perspectiefnota 2023 besloten om de bijdrage aan de Stichting Centrum Management Bladel te verhogen.

De navolgende opbrengsten en lasten worden geraamd:

De aanleg en het beheer van riolering is een gemeentelijke taak die zijn wettelijke basis vindt in de Wet Milieubeheer (Wm). Op grond van artikel 4.22 van de Wm is de gemeente verplicht een Gemeentelijk RioleringsPlan GRP (een beleidsmatig en strategisch plan voor de aanleg en het beheer van de gemeentelijke riolering) op te stellen. In de raadsvergadering van 17 december 2020 is het nieuwe Gemeentelijk Rioleringsplan voor 2021 - 2025 vastgesteld. De beleidskeuzes zijn uitgewerkt in het GRP met het bijbehorende maatregelprogramma en financiering.
Bij de rioolheffing is het beleid gericht op het in stand houden van het gemeentelijk rioleringsstelsel. Uitsluitend die percelen worden in de heffing betrokken die zijn aangesloten op het gemeentelijk rioleringsstelsel. De doelstelling is een doelmatig beleid en beheer van een goed gebruik van de riolering om daarmee de volksgezondheid te beschermen, de kwaliteit van de leefomgeving op peil te houden en de bodem, het grond- en oppervlaktewater te beschermen.

Verwachte kosten
De gemeente is wettelijk verplicht om haar zorgplichten voor afval-, hemel- en grondwater na te komen. In totaal verwachten we het komende jaar € 2.298.000,- aan netto kosten te maken om deze zorgplichten na te komen. Om deze kosten transparant te maken splitsen wij eerst uit op welke taakvelden wij deze kosten zullen maken. Vervolgens gaan wij in op de herkomst van de middelen voor het financieren van deze taken.

Verdeling kosten
Uit onderstaand overzicht blijkt dat veruit het grootste deel van de gemeentelijke netto kosten komen van het taakveld riolering (€ 2.027.000,-). De netto kosten zitten vooral in daadwerkelijk nakomen van onze gemeentelijke watertaken op het gebied van afvalwater, hemelwater en grondwater. Daarnaast houden we rekening met de kwijtschelding van een deel van deze heffing. Voor het taakveld inkomensregelingen begroten we hiervoor € 20.000,-. Daarnaast begroten wij € 67.000,- voor het taakveld overhead. Dit zijn kosten die wij maken door de sturing en ondersteuning van medewerkers in brede zin. Deze kosten zijn gebaseerd op de hiervoor genoemde systematiek. Tot slot wordt de compensabele btw verdisconteerd in de tarieven. Deze bedraagt € 184.000,-.

We mogen op grond van artikel 228a van de gemeentewet een rioolheffing invoeren. Deze mag maximaal kostendekkend zijn. In onze gemeente is de rioolheffing volledig kostendekkend. De benodigde inkomsten worden omgeslagen naar inwoners en bedrijven via een rioolheffingstarief. Ten aanzien van de huishoudens is met ingang van 2018 gekozen de heffingsmethodiek te differentiëren, waarbij:

• woningen een vastrecht betalen op basis van de gezinssamenstelling, en gedifferentieerd wordt naar één, twee, drie, vier, vijf en meerpersoonshuishoudens;
• agrarische objecten, dan wel combinaties van woningen met agrarische gedeelten die in hoofdzaak als niet-woning dienen te worden aangemerkt, een vastrecht betalen;
• niet-woningen op basis van een staffeling van het verbruik betalen, waarbij de staffeling begint met een verbruik tussen 0 en 50 m³.

Voor de rioolheffing is voor 2024 een opbrengst geraamd van € 2.184.000,-.  Het nadelig saldo ad € 114.000,- wordt verrekend met de egalisatievoorziening riolering.

We mogen op grond van artikel 15.33 van de Wet milieubeheer voor de inzameling van het afval van huishoudens een afvalstoffenheffing invoeren. Deze mag maximaal kostendekkend zijn. In onze gemeente is de afvalstoffenheffing volledig kostendekkend.
Het beleid van de afvalstoffenheffing is gericht op het ophalen, verwerken en afvoeren van huishoudelijk afval, waarbij getracht wordt om door middel van gescheiden inzameling en gerichte voorlichting de afvalstroom zoveel mogelijk te beperken.

Verwachte kosten
De gemeente heeft een wettelijk inzamelingplicht voor het afval van huishoudens. In totaal verwacht de gemeente het komende jaar € 1.408.000,- aan netto kosten te maken. Om deze kosten transparant te maken, splitsen wij eerst uit op welke taakvelden deze kosten gemaakt zullen worden. Vervolgens gaan wij in op de herkomst van de middelen voor het financieren van deze taken.

Verdeling kosten
Uit onderstaande overzicht blijkt dat veruit het grootste deel van de gemeentelijke kosten komt van het taakveld afval (€ 1.629.000,-). De kosten zitten vooral in het daadwerkelijk inzamelen en verwerken van het huishoudelijke afval. Ook het scheiden van afval en het recyclen ervan valt hieronder. Er wordt geen bedrijfsafval ingezameld. Daarnaast ontvangen we middelen voor tariefzakken (Netersel), poorttarieven milieustraat, bijdrage Reusel-De Mierden (milieustraat), inzameling oud papier, kleding en glas, alsmede vergoeding voor PMD en zwerfafval (ca € 671.000,-). We houden ook rekening met de kwijtschelding van een deel van deze heffing. Voor het taakveld inkomensregelingen begroten we hiervoor € 15.000,-. Daarnaast begroten wij € 67.000,- voor het taakveld overhead. Dit zijn kosten die wij maken door de sturing en ondersteuning van medewerkers in brede zin. Deze kosten zijn gebaseerd op de hiervoor genoemde systematiek. Tot slot wordt de compensabele btw verdisconteerd in de tarieven. Deze bedraagt € 316.000,-. Naar verwachting zal er € 52.000,- worden uitgegeven aan taken die onder het taakveld verkeer en wegen vallen. Zo draagt het schoonmaken en het schoonhouden van de wegen bij aan een afvalvrije openbare ruimte.

De gemeente Bladel heeft gekozen voor een diftarsysteem op basis van volume/frequentie, met als uitgangspunt "de vervuiler betaalt". In het verlengde daarvan heeft uw gemeenteraad bepaald dat de afvalstoffenheffing 100% kostendekkend moet zijn. Die heffing bestaat uit een vastrecht en een variabel recht. Het vastrecht wordt bij elke huisaansluiting in rekening gebracht, terwijl het variabel recht afhankelijk is van het volume van de minicontainers voor rest- of gftafval en het aantal keren dat die containers ter lediging worden aangeboden.
Daarmee kan elk huishouden zelf invloed uitoefenen op de uiteindelijke hoogte van de afvalstoffenheffing. Voor de afvalstoffenheffing is voor 2023 een opbrengst geraamd van € 1.412.000,-. Het voordelig saldo ad € 4.000,- wordt verrekend met de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing.

Onder de naam ‘leges’ worden verschillende rechten geheven van door het gemeentebestuur verstrekte diensten. Leges vallen onder de bestemmingsheffing (meerdere programma’s). Bij de bepaling van de kostendekkendheid van de leges maken we een onderscheid in de 3 titels uit de legesverordening:

• Titel I Algemene dienstverlening: denk hierbij met name aan paspoorten, rijbewijzen, burgerlijke stand e.d.
• Titel II Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning: denk hierbij met name aan de omgevingsvergunning
• Titel III Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn: De naamgeving van deze titel is wellicht wat verwarrend, maar hieronder vallen de evenementenvergunning, vergunning in kader Drank- en Horecawet en gebruiksvergunningen.

- Algemene dienstverlening
Dit betreft vooral het verstrekken van rijbewijzen en reisdocumenten maar ook tal van in omvang kleinere producten die de gemeente verstrekt zoals uittreksels, afschriften. Ook vallen huwelijksvoltrekkingen vanuit de burgerlijke stand onder deze dienstverlening. Vanaf 2024 wordt er een toename van het aantal te verstrekken reisdocumenten en rijbewijzen voorzien. Hier is rekening mee gehouden in de begroting.

- Fysieke leefomgeving / omgevingsvergunningen
De opbrengsten uit de omgevingsvergunningen schommelen per jaar. Op de omvang van de opbrengsten hebben we maar beperkt invloed. Hier zijn we afhankelijk van de economische situatie. Wordt er veel gebouwd dan nemen de opbrengsten toe, en omgekeerd. Voor de jaren 2022-2023 zijn extra legesopbrengsten omgevingsvergunningen voorzien. Mede vanwege een aantal grote verleende omgevingsvergunningen (met name KBP). Vanaf 2024 en verder houden we rekening met een terugloop van de legesopbrengsten. Uitgegaan wordt dat met name voor het KBP er vanaf 2024 geen opbrengsten meer gerealiseerd kunnen worden, omdat alle percelen waarschijnlijk verkocht zullen zijn. 

- Europese dienstenrichtlijn
Hieronder vallen met name leges in verband met horeca activiteiten en evenementen. 

In zeer kort bestek laat de onderstaand tabel zien dat op basis van de gehanteerde uitgangspunten de tarieven onder titel I een dekkingspercentage heeft van 67% (2023: 75%) en titel II een dekkingspercentage van 157% (2023: 111%). De tarieven welke zijn opgenomen onder titel III laat een dekkingspercentage zien van 27% (2023: 19%), welke ruimte biedt voor verhoging naar een meer kostendekkend niveau. Dit is uiteraard een politieke keuze. Met de ‘overdekking’ van titel II vindt dan kruissubsidiëring plaats ter dekking van de onderdekking van titel I en titel III. Het uiteindelijke resultaat is een 100% kostendekking over de gehele legestabel. 

Invoering Omgevingswet
De Omgevingswet, die een groot aantal wetten en regels voor onze leefomgeving bundelt en een digitaal loket introduceert, wordt per 1 januari 2024 ingevoerd. De Omgevingswet zal mogelijk leiden tot het meer vergunningsvrij bouwen. Wij hebben bij de onderbouwing van de legestarieven nog geen rekening gehouden met de gevolgen van de Omgevingswet. De Omgevingswet heeft ingrijpende gevolgen voor de legesverordening. 

In onderstaand overzicht is vooralsnog rekening gehouden met ongewijzigde tarieven. De nieuwe tarieven worden, samen met de onderbouwing van de legestarieven als gevolg van de invoering van de Omgevingswet, in de raadsvergadering  21 december 2023 ter besluitvorming aan u voorgelegd.. De berekening van de kostendekkendheid van de leges is (voorlopig) als volgt tot stand gekomen:

Verwachte kosten
De gemeente verricht diensten van uiteenlopende aard, zoals verstrekken van een exemplaar van de begroting of rekening, het voltrekken van een huwelijk, verstrekken van een paspoort of rijbewijs, in behandeling nemen van een aanvraag voor een vergunning voor bijvoorbeeld bouw, sloop of horeca en dergelijke. In totaal verwachten we in 2024 € 654.000,- aan kosten te maken om deze diensten te kunnen verrichten. Om deze kosten transparant te maken splitsen wij eerst uit op welke taakvelden wij deze kosten zullen maken. Vervolgens gaan wij in op de herkomst van de middelen voor het financieren van deze taken.

Verdeling kosten
Uit onderstaande tabel blijkt dat veruit het grootste deel van de gemeentelijke kosten komt van het taakvelden burgerzaken en wonen en bouwen. Deze taakvelden vormen de kern van de directe lasten van de kostenonderbouwing. Hierin zijn ook de geactualiseerde kosten van VTH opgenomen. Daarnaast begroten wij vooralsnog € 250.000,- voor het taakveld overhead. Dit zijn kosten die wij maken door de sturing en ondersteuning van medewerkers in brede zin. Deze kosten zijn gebaseerd op de hiervoor genoemde systematiek. Tot slot wordt de compensabele BTW ad € 22.000,- verdisconteerd in de tarieven.

De werkelijke legesopbrengsten (inclusief rijksleges) waren in 2022 per saldo minder dan de toegerekende lasten. Dit werd veroorzaakt door een tweetal grote omgevingsvergunningen ter plaatse van het KBP welke eerst in 2022 vergund konden worden. In deze opbrengst zijn ook de rijksleges verdisconteerd. Deze leges dragen we weer af aan het Rijk en zijn daarom ook verdisconteerd onder de uitgaven.

Binnen titel 1 is kruissubsidiëring (een verwacht overschot bij de ene activiteit wordt gebruikt voor de dekking van een verwacht tekort bij een andere activiteit) toegestaan. Zo mag bijvoorbeeld het tarief voor huwelijksvoltrekkingen meer dan kostendekkend worden vastgesteld ter compensatie van een niet kostendekkend tarief voor paspoorten. Ook binnen titel 2 is kruissubsidiëring toegestaan. Bij de invoering van de omgevingsvergunning in 2010 was het weliswaar de wens van de wetgever dat alleen binnen de omgevingsvergunning kruissubsidiëring zou worden toegepast en niet met dienstverlening daarbuiten. Maar inmiddels heeft de rechter geoordeeld dat kruissubsidiëring tussen titel 1 en titel 2 niet verboden is. Niet kostendekkende tarieven voor de diensten die vallen onder titel 1 mogen dus gecompenseerd worden door meer dan kostendekkende tarieven voor de omgevingsvergunning. Op grond van de Europese Dienstenrichtlijn is binnen titel 3 kruissubsidiëring niet toegestaan. Voor elk van de tarieven van titel 3 geldt de norm van maximaal 100% kostendekking.

Voor de meeste inwoners van onze gemeente levert het betalen van de gemeentelijke belastingen en heffingen geen probleem op. Er zijn echter ook personen voor wie de betaling van de gemeentelijke belastingen een buitengewone inspanning betekent. Voor hen is er de mogelijkheid om een beroep te doen op de kwijtscheldingsregeling die in de gemeente wordt toegepast. De gemeente heeft beperkte beleidsvrijheid, aangezien deze sterk is gekoppeld aan normen die door het Rijk worden opgelegd. Dit is een gevolg van de centraal geleide inkomenspolitiek. Niet voor alle belastingsoorten wordt kwijtschelding verleend. Kwijtschelding is mogelijk voor de afvalstoffenheffing, de rioolheffing voor gebruikers en in zeer beperkte mate en onder strenge voorwaarden voor de onroerende zaakbelasting. 

Voor de kwijtschelding van gemeentelijke heffingen is voor 2024 een budget van € 35.000,- opgenomen. De dekking van deze kosten geschiedt middels de tarieven van afvalstoffenheffing en rioolheffing.

Net als voor belastingjaar 2023 wordt voor belastingjaar 2024 gekozen voor één gecombineerde aanslag gemeentelijke belasting die eind februari 2024 zal worden opgelegd met daarop:
- de WOZ-beschikking                                                        - de aanslag onroerende zaakbelastingen
- het vastrecht afvalstoffenheffing                             - het vastrecht rioolheffing
- BIZ-belasting voor eigenaren en gebruikers     - het variabele tarief afvalstoffenheffing 2023 (diftar)

Bij het betalen van de gecombineerde aanslag via automatisch incasso wordt uitgegaan van 10 termijnen. Voor diegene die geen gebruik maken van het automatisch incasso blijft het aantal betaaltermijnen 2. Het samenvoegen van alle aanslagen tot één gecombineerde aanslag zorgt er voor dat minder kosten voor drukwerk en verzending behoeven te worden gemaakt.