4.5 Sport, Cultuur en Recreatie

Maatschappelijk effect:

Binnen het programma sport, cultuur en recreatie worden activiteiten ontplooid die bijdragen aan het gewenste imago en aan de promotie van onze gemeente en activiteiten gericht op een recreatieve, gezonde en educatieve tijdbesteding van inwoners en bezoekers van onze gemeente. Hierbij gaan we uit van de eigen kracht van inwoners en participatie en betrokkenheid hierbij van maatschappelijke organisaties en netwerken. De gemeente heeft hierbij de regierol.

Onderstaand worden de (nieuwe) wensen voor de planperiode 2023-2027 opgesomd en toegelicht.

Fusie korfbalverenigingen Hapert en Hoogeloon
De korfbalverenigingen uit Hapert en Hoogeloon zijn in 2020 gefuseerd. Ingaande seizoen 2021-2022 zijn ook alle leden van korfbalclub NeCa (Netersel/Casteren) onderdeel gaan uitmaken van de nieuwe fusieclub. Met hulp van de landelijke bond is de accommodatiebehoefte van de nieuwe vereniging in beeld gebracht. Getoetst aan de mogelijkheden van de afzonderlijke onderkomens van voorheen, is geconcludeerd dat de accommodatie in Hapert het beste geschikt te maken is om de nieuwe fusieclub te gaan huisvesten. Hiertoe zal eerst de gebouwelijke accommodatie moeten worden aangepast en uitgebreid. Om de benodigde veldcapaciteit in te passen wordt daarnaast gekoerst op 1 groot kunstgrasveld waarop meerdere velden uitgelegd kunnen worden. Bij de perspectiefnota zijn de middelen beschikbaar gesteld om de aanbesteding van deze maatregelen voor te bereiden. Uitvoering kan in 2024 plaatsvinden, mits uw raad bereid is het hiertoe benodigde krediet ad € 1.111.000,- (inclusief btw) beschikbaar te stellen. 

Diversen: Regeling specifieke uitkering stimulering sport
De wetgever heeft met ingang van 1 januari 2019 de btw-vrijstelling aangepast naar aanleiding van Europese jurisprudentie. De dienstverlening van de gemeente die bestond uit het ‘geven van gelegenheid tot sportbeoefening’ is vanaf 2019 vrijgesteld van de heffing van btw. De btw op de bouw- en exploitatiekosten van de gemeentelijke (binnen en buiten) sportaccommodaties is dan een kostenpost, doordat het recht op aftrek van btw verloren gaat. Hierdoor ontstond er een financieel nadeel. Om dit btw-nadeel te compenseren is de “Regeling specifieke uitkering stimulering sport” (afgekort SPUK-sport) geïntroduceerd. Het is compensatie van de btw-last van 21% en het vervallen van de btw-baat ad 9%.

De rijksuitkering wordt bepaald op 17,5% van de ingediende begroting. Omdat de gezamenlijke gemeentelijke aanvragen het macro beschikbare rijksbudget overstijgen wordt het beschikbare bedrag naar rato van de aanvragen uitgekeerd. Wij gaan, gelet op de indicaties vanuit vorige jaren, vooralsnog uit van een pro rato percentage van 80%. Bij de sport gerelateerde investeringen hebben wij met deze rijksuitkering alsnog rekening gehouden. In de jaarstukken moet hierover via de SiSa verantwoording worden afgelegd aan het Ministerie.

Herontwikkeling sportpark Casteren
Om het sportpark voor (de leefbaarheid van) Casteren te behouden en de investeringen in het onderkomen en de veldaccommodatie aan zo veel mogelijk inwoners ten goede te laten komen (niet alleen de voetbalclub) willen we het sportpark transformeren tot een toekomstbestendige voorziening, niet alleen voor sport maar wellicht ook andere activiteiten, evenementen , initiatieven die met deze accommodatie gefaciliteerd zouden kunnen worden.
Op grond van het gemeentelijk sportbeleid komen enkel de sport gerelateerde voorzieningen voor rekening van de gemeente en blijven de als niet sport gerelateerde voorzieningen voor rekening van de gebruiker / vereniging. Op grond van dit onderscheid zou de vereniging ongeveer 50% van de stichtingskosten moeten bekostigen, hetzij rechtstreeks, hetzij via het verdisconteren van de kapitaalslasten in de verschuldigde huur. Zij heeft direct aangegeven dit nooit te kunnen bekostigen. Op dit moment is niet duidelijk in hoeverre bijstelling van de plannen mogelijk is, vandaar dat bij de Perspectiefnota 2023 voor de zekerheid wordt gevraagd de volledige ontbrekende middelen beschikbaar te stellen.  Voor het verduurzamen en het renoveren dan wel nieuwbouw van de bestaande accommodatie is daarom in het MIP reeds rekening gehouden met een raming van € 1.147.000,-.

LUWA-toren Bladel: renovatie
In 2023 heeft monumentenwacht een schouw uitgevoerd. De maatregelen die hieruit voortvloeien zullen ter uitvoering gebracht worden in 2024.

Diverse sportcomplexen: renovaties
Er worden investeringen geraamd voor de voorgenomen renovaties van de daken en tribune van de sportparken De Lemelvelden en De Smagtenbocht.

Uitvoering groenstructuurplan / vervanging openbaar groen
Op basis van het "Groenbeheerplan 2023-2032" zijn de jaarlijkse investeringsramingen opgenomen van € 150.000,-. Het beheerplan openbaar groen en de uitvoeringsmaatregelen in de komende jaren zijn o.a. vertaald in het meerjarenprogramma. Voor renovatie van versleten groenvakken wordt op basis van het groenstructuurplan een jaarlijkse investering opgenomen van € 250.000,-.

Vervanging speeltoestellen
In 2018 is het nieuwe speelruimtebeleid vastgesteld. In het daarvan onderdeel uitmakende uitvoeringsprogramma was een investeringsraming opgenomen voor de periode 2018 t/m 2026. Deze ramingen zijn thans opgenomen in het MIP 2023-2027 waarbij voor het jaar 2027 vooralsnog een raming van € 66.000,- is opgenomen in afwachting van de eerstvolgende actualisatie van het bestaande speelruimtebeleid. 

Gemeenschapshuis aan de Markt (kern Bladel)
Met de toevoeging van de bibliotheekfunctie aan het gemeenschapshuis aan de Markt wordt een besparing aan huurlasten gerealiseerd vanaf 2025. 

Multifunctioneel centrum met binnenzwembad, zwemvijver en loopparcours (deelprojecten Egyptische Poort 1, 2 en 8)
Het college heeft de opdracht gekregen om het multifunctioneel sportcentrum  (mfsc) met binnenzwembad verder uit te werken en voor de realisatie € 18 miljoen als B-rubricering op te nemen in de begroting. Voordat het plan verder uitgewerkt wordt zal om aanbesteding-technische redenen eerst duidelijkheid verkregen worden over de in het ontwikkelingsproces participerende partijen. Met een herijking van het programma van eisen zal het functioneel en technisch programma opnieuw worden opgesteld met een vertaling naar een bouwkundig plan, een exploitatiebegroting met risicoprofiel en een beheerplan. Streven is om deze documenten ter besluitvorming, met beschikbaarstelling van het krediet en aanbesteding bouw uiterlijk in Q3 2024 voor te leggen aan de raad.

Definitie- en ontwerpfase van de zwemvijver zal parallel lopen met die van het mfsc. Overleg vindt plaats met waterschap en provincie over de aangescherpte eisen ten aanzien van bodem en water. Eerst moet duidelijkheid verkregen worden omtrent de eisen waaraan moet worden voldaan om een ontgrondingsvergunning te krijgen. Belangrijk issue is verder het al dan niet – gedeeltelijk – privaat maken van de zwemvijver. Dit zal in nauw overleg met de toekomstige participanten van het mfsc plaatsvinden. In het uitwerkingsplan van de zwemvijver, die gedeeltelijk in noordwestelijke richting wordt gesitueerd, zal minimaal aandacht worden besteed aan (exploitatie)kosten, veiligheid en openbaarheid, borging waterkwaliteit en stromingen. Nadat besluitvorming over de zwemvijver heeft plaats gevonden wordt het deelproject loopparcours uitgewerkt en gerealiseerd. We ramen de kosten vooralsnog op pm.

Toekomstbestendig sportpark Smagtenbocht (deelproject Egyptische Poort 4)
 De raad heeft het college van B&W de opdracht gegeven in overleg met de gebruikers een toekomstbestendige herinrichting van het sportpark voor te bereiden waarbij in overleg met de huidige gebruikers de noodzakelijke, gewenste en realistische aanpassingen plaatsvinden. Dit proces heeft plaatsgevonden in Q2/Q3 2023. Ten opzichte van het wijzigingsplan is een aantal substantiële wijzigingen doorgevoerd die beter tegemoet komen aan de wensen van de verenigingen en -  mede daardoor – de uitvoering gemakkelijker en realistischer maken. Streven is om uiterlijk in Q1 2024 de raad een uitvoeringsplan voor te leggen met investeringsbegroting, financieel dekkingsplan en fasering. Acute wensen (zoals ver-/nieuwbouw KV Bladella) en makkelijk te realiseren onderdelen van het plan zullen daarin prioriteit krijgen. We ramen de kosten van herinrichting sportpark vooralsnog op pm.

De navolgende verbonden partij wordt betrokken bij het realiseren van de geformuleerde doelstellingen:
• Kempenplus
• Bosgroep Zuid-Nederland
• Stichting Kempen in beweging

Accommodaties
Ten behoeve van de bekostiging van het toekomstig groot onderhoud van de gemeentelijke gebouwen is het Meerjarenonderhoudsplan geactualiseerd en zijn alle onderhoudskosten met ingang van 2023 in verband met de fors gestegen loon- en materiaalkosten geïndexeerd. In verband met de tijdelijke intensivering van de ongediertebestrijding (engerlingen en emelten) op de sportvelden werden voor 2022 eenmalige extra onderhoudskosten geraamd. De kapitaallasten en opbrengsten van de accommodaties stijgen als gevolg van de in het meerjarenprogramma opgenomen investeringen. Voorts worden de interne kosten van de doorbelasting van loonkosten van welzijn op basis van geactualiseerde tijdbestedingen bijgesteld voor een aantal beleidsonderdelen. 

Bevorderen deelname en activiteiten
Vanaf 2023 ontvangen we een specifieke uitkering voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis. De stip op de horizon is een gezonde generatie in 2040. Het bijdrage voor onderdeel sport en bewegen is uit het gemeentefonds gehaald en overgeheveld naar deze specifieke uitkering, waarmee we combinatiefunctie en sportcoaches financieren.

Cultuur en verbinding
In 1997 zijn de gemeente Bladel en Netersel en de gemeente Hoogeloon, Hapert en Casteren samengevoegd tot de gemeente Bladel. Om dit 25-jarig jubileum te vieren zijn in 2022 eenmalige kosten geraamd. 

Cultuur en participatie / accommodaties
In 2022 werden de voorbereidingskosten van plan Egyptische Poort (onderdeel recreatiegebied) afgewaardeerd ten laste van een daartoe gevormde voorziening. De kosten van de openbare bibliotheek worden met ingang van 2025 lager geraamd in verband met de beoogde besparingen als gevolg van de beoogde accommodatiecarroussel (zie meerjarenprogramma).

Erfgoed en kunst
We hebben in 2021 via de algemene uitkering € 25.000,- ontvangen voor het opstellen van een kerkenvisie. De hiervoor beschikbare ruimte hebben we doorgeschoven naar 2023 aangezien het gemeentebestuur eerst en kerkenvisie wil gaan ontwikkelen op het moment dat hun meerjarenbeleidsplan afloopt.

Natuur
Rond de Kroonvensche Heide voeren we een gebiedsontwikkeling uit. Dit project komt voort uit onze gemeentelijke doelstellingen die opgenomen zijn in de Omgevingsvisie 1.1, de compensatiedoelen voor Windpark de Pals en de Provinciale natuur – en waterdoelen. Daarnaast spelen ontwikkelingen in het gebied, op het gebied van landbouw, klimaatadaptatie en recreatie, die via een participatieve en integrale aanpak meegenomen kunnen worden in het geheel. De gemeente werkt voor de ontwikkeling onder andere samen met Bosgroep Zuid Nederland, ZLTO, HAS ’s-Hertogenbosch, Waterschap de Dommel, GOB, Provincie Noord Brabant, Windpark De Pals B.V. en lokale grondeigenaren en agrarische ondernemingen. Er is nog niet veel aandacht gevraagd voor het project, omdat de inkomsten voor een groot deel afhankelijk zijn van het onherroepelijk worden van de vergunning voor windpark De Pals.

Deze gebiedsontwikkeling wordt onder andere gefinancierd uit compensatiegelden vanuit windpark De Pals. Die verwachte inkomsten zijn geraamd binnen het budget Kwaliteitsverbetering Buitengebied. Dit bedrag wordt aangevuld met subsidies van Groen Ontwikkelfonds Brabant (GOB) en het project kan rekenen op een bijdrage van het Interprovinciaal Programma Vitaal Platteland. Die bijdrage is toegekend vanwege het innovatieve en integrale samenwerkingskarakter van het project. De GOB subsidie wordt op zijn vroegst in 2022 aangesproken. De subsidie van IBP Vitaal Platteland ad. € 300.000,- is reeds in 2020 ontvangen voor de eerste fase. Deze is in 2023 overgeboekt naar de balanspost "vooruit ontvangen bedragen". Ten laste van de balans wordt subsidie nu verantwoord in 2023. Vooralsnog zal tegenover deze subsidie eenzelfde uitgavenbudget worden geraamd. Mogelijk volgt nog een tweede subsidiebijdrage voor de tweede fase van het project. Het eindbeheer komt voor rekening van de gemeente en wordt vanuit bestaande beheerbudgetten en beheersubsidie van het GOB gefinancierd. Voor de investeringen wordt verwezen naar het meerjarenprogramma.

In onderstaand overzicht wordt het totaal van de lasten en baten van sport, cultuur en recreatie weergegeven.