6.4 Overzicht reserves

Aan deze mutaties liggen raadsbesluiten en een bestendige gedragslijn ten grondslag, hetzij bij vaststelling van de oorspronkelijke begroting, hetzij bij vaststelling van de bestuursrapportages. Deze hebben voornamelijk betrekking op mutaties met dekkingsreserves. Voorts gaat het om toevoegingen als gevolg van tussentijdse winstnemingen grondexploitaties en rentebijschrijvingen. De meerjarige begrotingsresultaten worden vooralsnog verrekend met de algemene reserve. Uw raad geeft expliciet instemming aan de weergegeven toevoegingen en onttrekkingen via de begrotingsvaststelling.

Bij de berekening van de stand van de reserves en voorzieningen per 1 januari 2023 is uitgegaan van de rekeningcijfers 2022 vermeerderd c.q. verminderd met geraamde mutaties in 2023 op grond van de door uw raad genomen besluiten c.q. beleidsvoornemens. Naast de begrotingsramingen en de lastenontwikkeling zijn ook de reserves van belang voor de beoordeling van de financiële situatie waarin de gemeente zich bevindt. Met name de reserves geven immers een indicatie van het weerstandsvermogen van de gemeente, dat wil zeggen de mate waarin de gemeente in staat is financiële tegenvallers op te vangen teneinde haar taken te kunnen voortzetten. Daarnaast laten de reserves zien welke bestedingsmogelijkheden aanwezig zijn voor (nog) niet in de begroting opgenomen activiteiten. Het beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen is vastgelegd in de "nota reserves en voorzieningen 2021".

In onderstaand overzicht worden de meerjarige mutaties van de reserves gespecificeerd. De geraamde mutaties zoals opgenomen in het meerjarenprogramma zijn hier aanvullend in opgenomen:

De algemene reserve maakt deel uit van het weerstandsvermogen van de gemeente en heeft als doel de gemeente de mogelijkheid te bieden om niet-structurele financiële risico’s op te vangen, zonder dat dit betekent dat het beleid veranderd moet worden. De omvang van de algemene reserve is gebaseerd op het risicoprofiel van de gemeente. In de "nota reserves en voorzieningen 2021" wordt de algemene reserve als normatief kader beschouwd en wordt uitgedrukt als de verhouding tussen de algemene reserve en het gemiddelde van de geïnventariseerde risico’s. De omvang van de algemene reserve wordt bepaald op klasse 3 (voldoende ). We rekenen geen rente meer over het eigen vermogen. Voor de dekkingsreserve kapitaallasten investeringen maken we een uitzondering, omdat naast de afschrijvingslast ook de rentelast van het betreffende activum verrekend wordt met de dekkingsreserve.

In onderstaande grafiek wordt de meerjarige ontwikkeling van de algemene reserve in relatie tot de ondergrens weergegeven (bedragen in € 1.000,-):

De verhoging van de omvang van de algemene reserve ultimo 2024 wordt in hoofdzaak veroorzaakt door de verrekening van de positieve begrotingsresultaten. De verlaging van de omvang in 2023 wordt enerzijds veroorzaakt door de beoogde onttrekking ten behoeve van de realisatie van het gemeenschapshuis aan de Markt en de verlenging van de subsidieregeling duurzame energie particulieren en anderzijds door een toename als gevolg van een uitkering van het KBP. De meerjarige toename daarna wordt veroorzaakt door de toevoegingen van het geprognosticeerd batig exploitatieresultaat. Voor een totaaloverzicht van de prognose van de omvang van de algemene reserve wordt verwezen naar bijlage 3.

Wij willen hier echter – met nadruk – niet onvermeld laten dat het vooralsnog geprognosticeerde resultaten zijn. Daadwerkelijke bestedingsvoorstellen moeten steeds beoordeeld worden aan de hand van de werkelijke gerealiseerde resultaten. Voorts verwijzen wij u naar de paragraaf weerstandsvermogen.

De bestemmingsreserves worden onderverdeeld in dekkingsreserves en overige bestemmingsreserves. In onderstaande grafiek wordt de meerjarige ontwikkeling van de dekkingsreserve en de overige bestemmingsreserves zichtbaar gemaakt. De omvang van de dekkingsreserve neemt jaarlijks af door de geraamde aanwendingen ten gunste van de exploitatie ter dekking van kapitaallasten. In 2023, 2025 en 2026 stijgt de dekkingsreserve kapitaallasten investeringen als gevolg van de beoogde toename voor MFA Hapert en het gemeenschapshuis aan de Markt. De omvang van de overige bestemmingsreserves blijft nagenoeg gelijk.

Het verloop van de bestemmingsreserves wordt in onderstaande grafiek weergegeven (bedragen in € 1.000,-):

Afdekken van de kapitaallasten van diverse investeringen (met economisch en maatschappelijk nut).  Aanwending is afgestemd op de afschrijvingstermijnen van de betreffende investeringen. Daarnaast wordt de rente van een verkocht landbouwperceel structureel ten gunste van de exploitatie verantwoord.

De reserve grondexploitatie is een reserve om algemene risico’s op het gebied van grondexploitatie op te vangen. Alle resultaten lopen via de algemene reserve grondexploitatie. Als een gemeentelijke grondexploitatie positief wordt afgesloten, wordt de winst toegevoegd aan de algemene reserve grondexploitatie. Als op een gemeentelijke grondexploitatie een tekort wordt verwacht, wordt hiervoor een voorziening ingesteld die wordt gedekt uit de algemene reserve grondexploitatie. Om deze reden vervult de algemene reserve grondexploitatie evenals de algemene reserve een bufferfunctie (zie ook § grondbeleid).

Bevorderen van het opwekken en ontwikkelen van duurzame energie.

Verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het landschap, gekoppeld aan gemeentelijke projecten. In 2024 wordt € 50.000,- toegevoegd aan de reserve.

Door het inzetten van strategische personeelsplanning wordt instroom, doorstroom en uitstroom in de organisatie bevorderd. Als ouderen minder willen werken, waarvoor zij deels gecompenseerd worden, ontstaat ruimte in de formatie en financiën om nieuwe, jongere medewerkers te werven.

In onderstaand overzicht wordt het verloop van de reserves weergegeven: