Overzicht incidentele baten en lasten

Om inzicht te krijgen in de financiële positie van de gemeente is het onderscheid tussen structureel en incidenteel vooral van belang. In het algemeen geldt dat de gemeente structurele taken uitvoert en daarvoor structurele lasten raamt in de begroting. Structurele lasten zijn dus de regel, incidentele lasten zijn de uitzondering.

Incidentele baten en lasten betreffen die posten die het begrotingssaldo incidenteel beïnvloeden. Het gaat om eenmalige zaken en om (meerjarige) projecten of subsidies als deze eveneens het karakter van tijdelijkheid c.q. eindig doel hebben. In de toelichting op het BBV staat als hulpmiddel dat voor het bepalen van een nadere invulling van het begrip ‘incidenteel’ gedacht kan worden aan baten en lasten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Dit betekent dat baten en lasten die zich drie jaar of minder voordoen kunnen kwalificeren als incidenteel, maar gewoon structureel van aard kunnen zijn. Baten en lasten die zich vier jaar of langer voordoen zijn in beginsel structureel van aard. De scheidslijn tussen drie jaar of langer is zoals gezegd een hulpmiddel bij het bepalen of er sprake is van incidenteel of structureel; de soort of de eigenschap van een begrotingspost van het taakveld gaat altijd boven dit hulpmiddel. Zo blijft een incidentele baat of last, die vier jaar of langer geraamd wordt, gezien de soort of de eigenschap van een begrotingspost altijd incidenteel en wordt dus niet opeens structureel door deze langer dan drie jaar te ramen.

De incidentele baten en lasten worden onderstaand op hoofdlijnen nader toegelicht.

Bestuur en ondersteuning
Jaarlijks worden opbrengsten geraamd van verkoop gronden, die niet via de grondexploitatie lopen. Op grond van provinciale voorschriften mogen deze opbrengsten niet als structureel aangemerkt worden.

Overhead en ondersteuning organisatie
Via de algemene uitkering ontvangen we gedurende de periode 2021-2026 eenmalige middelen voor de implementatie van de Wet open bestuur (Woo). De Woo treedt waarschijnlijk op 1 januari 2022 in werking. We krijgen dan een actieve plicht tot openbaarmaking van overheidsinformatie. De wet is bedoeld om overheden transparanter te maken en moet ervoor zorgen dat overheidsinformatie beter vindbaar, uitwisselbaar, eenvoudig te ontsluiten en goed te archiveren is.  Als de wet van kracht wordt, vervangt deze wet de Wet openbaarheid van bestuur. De eenmalige middelen zijn bestemd voor het verbeteren van systemen, het opleiden van medewerkers en het aanpassen van processen en de organisatie. Voor verbetering van inkoopproces en contractbeheer is door de SK een eenmalig projectbudget begroot. Daarnaast worden de incidentele baten a.g.v. de onderuitputting van de kapitaallasten bij SK verrekend met de deelnemende gemeenten.

Algemene dekkingsmiddelen
In de raadsvergadering van 25 maart 2021 heeft uw raad de nota “activeren, waarderen en afschrijven van vaste activa 2021” vastgesteld. In deze nota is voor het afschrijvingsbeleid aansluiting gezocht bij het “Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader (GTK)” van de provincie. Hierin is vastgelegd hoe Gedeputeerde Staten invulling geven aan het financieel toezicht met name wat de onderuitputting van de kapitaallasten betreft inzake nieuwe investeringen.

Bij activering van een investering zal voor de toezichthouder in redelijkheid vast moeten staan, dat de gemeente in staat is om de volle jaarlasten binnen een structureel sluitende begroting van t+0 (eventueel op termijn binnen de meerjarenraming) te kunnen opvangen. In aansluiting op het toezichtkader van de provincie worden de kapitaallasten geraamd met ingang van 1 januari van het jaar waarin de investeringskredieten beschikbaar worden gesteld (t+0). Tevens wordt in het eerste planjaar (t+0) eenmalige onderuitputting geraamd op basis van dezelfde structurele (afschrijvings- en rente) parameters (zie overzicht van de geraamde incidentele baten en lasten).

Verkeer en vervoer
In de bereikbaarheidsagenda hebben de 21 gemeenten uit de Metropoolregio Eindhoven een breed pakket aan plannen en maatregelen voor de periode t/m 2030 vastgesteld om de bereikbaarheid van de regio te verbeteren. Als uitwerking hiervan hebben de vier Kempengemeenten een visie en een maatregelenpakket De Kempen-A67 opgesteld. De visie is door de (publieke en private) projectpartners onderschreven en zijn overeengekomen om de projecten in het maatregelenpakket te gaan uitvoeren om zo een duurzame bereikbaarheid op de corridor te realiseren en de verkeersdruk op de A67 en A2-Randweg Eindhoven te verminderen. Het voorbereiden en uitvoeren van de planstudie vergt extra capaciteit in de vorm van een integrale projectleider. De kosten van deze ondersteuning voor deze 3 jaar (2020 t/m 2022) worden voor onze gemeente geraamd op ca € 11.000,- per jaar.

Vanuit de mobiliteitsstrategie De Kempen komt een deelproject “robuuste fietsverbindingen Stedelijk gebied”. De 4 Kempengemeenten maken samen een uitgewerkt maatvast tracéplan. Het plan van aanpak wordt in 2021 opgesteld en aanbesteed en de uitwerking start in 2022. Totale kosten zijn vooralsnog geraamd op € 75.000 euro waarvan ¼ -deel ad € 19.000,- voor rekening komt van Bladel.

Economie
In 1997 zijn de gemeente Bladel en Netersel en de gemeente Hoogeloon, Hapert en Casteren samengevoegd tot de gemeente Bladel. Dit betekent dat in het jaar 2022 de gemeente Bladel 25 jaar bestaat. Hoewel dit een pril jubileum is in vergelijking met bijvoorbeeld het 800-jarig bestaan van Netersel is het desalniettemin een jubileum om niet ongemerkt voorbij te laten gaan. De opzet van de ideeën voor de viering is er daarnaast op gericht dat alle bevolkingsgroepen deel kunnen nemen aan de verschillende evenementen en de viering zo de saamhorigheid van de gemeenschap bevordert. Het wordt naar wij hopen een grootschalige viering waar veel mensen op komen. Om deze viering te bekostigen ramen wij vooralsnog eenmalig € 200.000,- voor 2022. Zowel de organisatie van de evenementen, de faciliterende middelen die daartoe nodig zijn, als producten worden daarvan bekostigd. 

In uw vergadering van 8 juli 2021 was een meerderheid van de raad geen voorstander om op dit moment de uitbreiding van de toeristenbelasting naar arbeidsmigranten mogelijk te maken. De raad heeft wel een motie aangenomen om een beter inzicht te bewerkstelligen in de verblijfplaatsen en omstandigheden van arbeidsmigranten, en daartoe:
- Een inventarisatie te doen van de verblijfplaatsen van arbeidsmigranten;
- Een plan op te stellen deze verblijfplaatsen met enige regelmaat te bezoeken om misstanden te voorkomen dan wel tijdig te ontdekken;
- Arbeidsmigranten nadrukkelijk te wijzen op de mogelijkheid zich in te schrijven in de gemeente.

De onderzoekskosten hiervan ramen wij op € 5.000,-. We streven er naar om de raad in het 1e kwartaal 2022 hierover rapporteren. Naar aanleiding hiervan kan de discussie over de uitbreiding van de toeristenbelasting naar arbeidsmigranten dan mogelijk betrokken worden bij de perspectiefnota 2022.

Van het KBP wordt op basis van een dienstverleningsovereenkomst tot en met 2022 vergoeding ontvangen voor tijdelijke administratieve ondersteuning en het beschikbaar stellen van ICT-faciliteiten. Vanaf 2023 zal de gemeenschappelijke regeling waarschijnlijk expireren. De vergoeding komt dan te vervallen.

Onderwijs
Na het gereedkomen van MFA Hapert zal basisschool Het Palet aldaar gehuisvest worden. We houden rekening met eenmalige sloop- en verhuiskosten welke gedekt worden ten laste van de algemene reserve (zie reserves).

Sociaal domein
Een deel van de gemeentelijke bijdrage aan KempenPlus heeft betrekking op frictiekosten om gefaseerd te “groeien” naar de gewenste bedrijfsvoering. Het zijn extra kosten met een éénmalig karakter die uitgaan boven het normaal beschikbare budget voor reguliere werkzaamheden, zoals kosten van inhuur van o.a. (ICT)inrichtingsvraagstukken en procesmanagement.

De vijf Bladelse ouderenbonden hebben hun visie op het gemeentelijk ouderenbeleid (in 2021) aangeboden aan de gemeente. In reactie op dit visiedocument ‘(voorbereiden op) Ouder worden in de gemeente Bladel’, is voor een periode van 2 jaar één ouderenconsulent Bladel aangesteld. Deze gemeentelijke ouderenconsulent moet de zelfstandig thuiswonende Bladelse ouderen ondersteunen op het gebied van wonen, welzijn, inkomen en zorg. Daarnaast houden we rekening met eenmalige sloopkosten voor het gemeenschapshuis aan de Markt. Deze worden gedekt ten laste van de algemene reserve (zie reserves).

Volksgezondheid en milieu
Voor de periode 2022-2025 houden we rekening met eenmalige implementatiekosten ten behoeve van de energietransitie.  De subsidieregeling duurzame energie particulieren wordt verlengd tot 2023. In het kader van de omgevingswet moeten de milieudossiers worden gedigitaliseerd, zodat ze digitaal uitgewisseld kunnen worden met de ODZOB.

VHROSV
Om de ruimtelijke kwaliteit van het landschap te verbeteren en het opwekken van duurzame energie te bevorderen, is door uw raad besloten om de bestaande reserve ‘ruimtelijke kwaliteit buitengebied’ te verbreden en een nieuwe reserve ‘duurzaamheid’ in te stellen. Verrekening vindt plaats ten laste of ten gunste van de betreffende reserves (zie hierna). In de meerjarenraming zijn tussentijdse winstuitnames geraamd op basis van de zgn. voorzichtige variant. Daarnaast houden we rekening met de verkoopopbrengsten ad € 2.196.000,- in 2023 en € 1.611.000,- in 2024 vanwege de inspanningsverplichting om de herontwikkeling van de achterblijvende locaties van MFA Hapert enerzijds en Den Herd en Praktijkschool anderzijds te realiseren. 

Reserves
De verlenging van de subsidieregeling duurzame energie particulieren en de vrijval van het surplus van de algemene reserve grondexploitatie verrekenen we met de algemene reserve. De sloopkosten van het gemeenschapshuis aan de Markt en de eenmalige kosten van Het Palet worden gedekt ten laste van de algemene reserve. In 2023 is de beschikbare structurele ruimte voor het gemeenschapshuis aan de Markt hoger dan de geraamde lasten. Het saldo hiervan ad € 141.000,- wordt verrekend met de algemene reserve. Ten laste van de algemene reserve ad € 7.393.000,- wordt de dekkingsreserve kapitaallasten investeringen gevormd voor het gemeenschapshuis aan de Markt. 

Daarnaast houden we rekening met de verkoopopbrengst ad € 2.196.000,- in 2023 en € 1.611.000,- in 2024 (zie VHROSV) vanwege de inspanningsverplichting om de herontwikkeling van de achterblijvende locaties van MFA Hapert, Den Herd en Praktijkschool te realiseren.  Deze opbrengsten voegen we via de algemene reserve toe aan de dekkingsreserve kapitaallasten investeringen. De tussentijdse winstuitnames uit grondexploitaties worden toegevoegd aan de algemene reserve.
De kosten en opbrengsten voor de uitvoering van duurzaamheid en verbetering kwaliteit buitengebied worden verrekend met de reserves duurzaamheid en kwaliteit buitengebied. De kosten voor de uitvoering van het generatiepact dekken we ten laste van de reserve generatiepact.