Onderhoud kapitaalgoederen

Algemeen
De openbare ruimte is één van de pijlers van onze samenleving met een groot maatschappelijk rendement. Het is van belang dat de openbare ruimte goed wordt beheerd. De belangrijkste kapitaalgoederen hebben betrekking op wegen, riolering, water, groen en gebouwen. Al deze kapitaalgoederen vergen onderhoud en moeten in de exploitatie worden opgenomen. Deze paragraaf biedt inzicht in de beleidskaders voor de instandhouding van de kapitaalgoederen en de financiële consequenties daarvan. Er is bij de hierna genoemde onderdelen geen sprake van achterstallig onderhoud. Het onderhoud van de kapitaalgoederen wordt, mits mogelijk, ook zoveel mogelijk in samenhang met de diverse projecten uitgevoerd in integrale projecten.

Wegen, straten en pleinen
In 2022 hebben we de wegen onderhouden zoals opgenomen in het wegenbeheerplan 2020-2024. Het ombouwen van de fiets- en voetpaden op de Europalaan is uitgesteld naar 2023. Dit in verband met de aanleg van een nieuwe glasvezelnetwerk. 

 Openbare verlichting
Onderhoud van de openbare verlichting geschiedt op basis van het Beleidsplan en het bijbehorende beheerplan Openbare Verlichting. In de gemeente Bladel is het beheer en onderhoud per 1 februari 2017 voor een periode van (maximaal) 10 jaar aanbesteed middels een geïntegreerd contract. De geactualiseerde budgetten zijn voldoende om het in stand houden, beheren en onderhouden naar behoren te kunnen uitvoeren. Voor de jaarlijkse exploitatie van de openbare verlichting (elektriciteitsverbruik, onderhoud advieskosten en incidentele vervangingen) is er een structureel budget beschikbaar van € 190.000,- (exclusief ambtelijke kosten en kapitaallasten). De werkelijke exploitatiekosten bedroegen in 2022 circa € 226.000,-. In het meerjaren investeringsprogramma (MIP) zijn op basis van het beheerplan tevens jaarlijkse kredieten voor vervangingen van masten en armaturen opgenomen van gemiddeld € 121.000,- per jaar.

Waterlossingen
Voor het onderhoud aan waterlossingen en sloten is een berm- en slootbeheerplan vastgesteld. Voor de benodigde onderhoudskosten is in de begroting 2022 een budget van circa € 90.000,- opgenomen. In 2022 is planmatig onderhoud uitgevoerd aan waterlossingen en sloten voor een totaalbedrag van circa € 106.000,- inclusief de extra kosten ad € 22.000,- voor het vrijmaken van duikers op diverse locaties binnen de gemeente.  

Openbaar groen
In de raadsvergadering van 6 juli 2017 is het groenstructuurplan 2018 – 2027 vastgesteld. Op basis van de vastgestelde Groenvisie en het groenbeheerplan wordt onderscheid gemaakt in kosten van regulier (jaarlijks) onderhoud en structurele vervangingen/ombouw van openbaar groen. Voor het jaarlijks onderhoud is in de begroting 2022 een budget opgenomen van circa € 1.497.000,-. In 2022 is planmatig onderhoud uitgevoerd voor een totaalbedrag van € 1.348.000,-.  Voor de kosten renovaties/vervangingen/ombouw openbaar groen wordt in het meerjarenprogramma een jaarlijks krediet van € 110.000,- opgenomen.

In 2022 zijn we gestart met het opstellen van een Groenbeheerplan. Op basis van opnieuw geïnventariseerde hoeveelheden openbaar groen binnen de gemeente, loon- en prijsontwikkelingen binnen de groensector en rekening houdend met de gestelde beleidskaders, zijn de financiële consequenties voor de komende jaren in beeld gebracht. Het groenbeheerplan wordt in Q1 2023 vastgesteld door het college en daarna ten uitvoer gebracht. De financiële consequenties van het nieuwe Groenbeheerplan zullen worden verwerkt in de perspectiefnota. 

Onderhoud van openbaar groen geschiedt op basis van een beeldkwaliteitsbestek. Daarbij zijn KempenPlus en de gemeente een contract overeengekomen waarbij de uitvoering van de groenvoorziening gedurende een periode van vijf jaar (op basis van alleenrecht) onderhouden moet worden. Het contract is al 2 keer verlengd. Voor 2023 en 2024 wordt het nog één keer verlengd op basis van alleenrecht. 

 Riolering
Het beleid wordt vastgelegd in een Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP). Naast het feit dat een VGRP een wettelijk verplicht plan is, is dit ook het middel om de gemeentelijke watertaken hierin vast te leggen. Er is geen sprake van achterstallig onderhoud.

Doelstelling(en):
1.    Anticiperen op klimaatveranderingen;
2.    Participatie en communicatie;
3.    Inzicht in sturing watersystemen;
4.    Gebiedsgericht beheer.

Maatregelen:

1. Vervanging van riolering wordt integraal opgepakt samen met wegen, groen en klimaat adaptieve maatregelen. Adaptieve maatregelen zijn daarbij het overtollige regenwater bovengronds afvoeren naar verlaagde bermen, regenwater tijdelijk bergen in groen en daarna langzaam afvoeren naar een infiltratieriool. Ook wordt er steeds vaker voor gekozen om parkeerplaatsen uit te voeren als open verharding om het regenwater niet af te voeren naar het riool.
2. In 2022 is het project klimaatmaatregelen fase 2 in Hoogeloon in uitvoering gegaan. Hier is het bestaande gemengde riool vervangen door een gescheiden riool. Het regenwaterriool is hier uitgevoerd als een infiltratieriool daardoor wordt het grondwater direct aangevuld.
3. Ten aanzien van participatie zijn op alle scholen de kinderboeken de Klimaatjes uitgereikt. Ook zijn er bloemenzaadzakjes uitgedeeld om daardoor meer bewustwording te creëren en de biodiversiteit te versterken. Ook hebben we deelgenomen aan het NK tegelwippen om inwoners te stimuleren om de tuin te ontharden. Met het Pius X heeft een pitch wedstrijd plaatsgevonden om ook hier meer bewustwording te creëren. 
4. Op bedrijventerrein De Sleutel is een waterkwaliteitsonderzoek uitgevoerd waarbij nagegaan wordt of er minder regenwater afgepompt kan gaan worden naar de rioolwaterzuivering. 
5. In 2022 zou er een nieuw digitaal grondwatermeetnet ingericht gaan worden samen met Brabant Water en Waterschap De Dommel. Doordat er niet voldoende chips voorhanden waren is de uitvoering doorgeschoven naar 2023.

 Gemeentelijke gebouwen
Elk jaar wordt naast dagelijks / correctief onderhoud ook preventief (groot) onderhoud gepleegd aan de gemeentelijke gebouwen. Hierbij is het Duurzaam Meerjarenonderhoudsplan (DMJOP) gemeentelijke gebouwen leidend. Uitgangspunt van het beheer van de gebouwen en de daarbij behorende buitenruimten is/blijft soberheid maar doelmatigheid. Het beheerplan geeft een doorkijk naar de geprognosticeerde onderhoudskosten voor een periode van 25 jaar. Vanuit deze doorkijk zijn onder andere strategische beslis-punten te genereren (renovatie – verkoop – sloop e.d.).

Het actualiseren van het DMJOP is een jaarlijks voortschrijdend proces. Met ingang van 1 januari 2021 is met Antea Group een raamovereenkomst afgesloten voor de uitvoering van de actualisatie van het DMJOP. Deze overeenkomst eindigt op 31 december 2024. Jaarlijks volgt er een deelopdracht, ter continuering van deze raamovereenkomst, met een maximum van 4 deelopdrachten (zijnde de duur van deze raamovereenkomst).

De laatste aanpassingen van de dotaties aan de onderhoudsvoorzieningen gemeentelijke gebouwen hebben plaatsgevonden bij de perspectiefnota 2022 waarbij tevens een aantal kredieten zijn bijgesteld en nieuwe kredieten beschikbaar zijn gesteld voor de verduurzaming en vervanging van technische installaties van een aantal gemeentelijke gebouwen. Door de nasleep van de Covid-19 crisis hebben voorbereidingen, aanbestedingen, schaarste van (basis)materialen (met als gevolg verlate leveringen), uitval en een te kort aan personeel, invloed gehad op planningen van projecten / uitvoering van werkzaamheden, waardoor deze (wederom) de nodige vertraging hebben opgelopen. Daarnaast hebben de extra werkzaamheden rondom de renovatie en transformatie, inclusief de bouwkundige en installatietechnische voorbereidingen, van de (fusie) korfbal locatie in Hapert en de renovatie en transformatie, inclusief de bouwkundige en installatietechnische voorbereidingen van diverse gebouwen, het afgelopen jaar weer extra inzet gevraagd.

Voor het werkprogramma 2022 was een totaalbudget geraamd van € 783.000,- waarvan ultimo 2022 voor een bedrag van € 231.000,- aan planmatig onderhoud is uitgevoerd. Als gevolg van de hiervoor aangegeven oorzaken dienen een aantal onderhoudswerkzaamheden te worden uitgesteld of te worden doorgeschoven naar 2023. Dit betreft o.a. werkzaamheden met betrekking tot de tribune VV Hapert en tennis/korfbal sportpark de Lemelvelden, sporthal Eureka, voormalige Praktijkschool, gemeentehuis en voormalige gemeentewerf. Binnen de reguliere P&C-cyclus zullen de restantbudgetten van het werkprogramma 2022 tezamen met het budget voor het werkprogramma 2023 ad € 522.000,- worden geactualiseerd en gefaseerd qua uitvoering in de komende jaren.  

Daarnaast zijn de afgelopen jaren diverse kredieten beschikbaar gesteld voor de verduurzaming, renovaties en de vervanging van technische installaties van de gemeentelijke gebouwen. Ook deze investeringen hebben door de aangegeven oorzaken de nodige vertraging opgelopen. In 2022 zijn voor een aantal projecten al wel reeds voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd. De uitvoering en afronding van het merendeel van deze projecten staat gepland voor het jaar 2023. De werkzaamheden met betrekking tot de accommodaties van de korfbalverenigingen in Hapert en Casteren zijn tijdelijk on hold gezet in verband met het onderzoek naar de fusiemogelijkheden van deze verenigingen. De restantkredieten voor voornoemde projecten zullen bij de jaarrekening 2022 worden overgeheveld naar het dienstjaar 2023.