Corona

Corona is niet aan een programma of taakveld toe te rekenen. Het heeft betrekking (gehad) op de gehele gemeente en op veel programma’s en taakvelden. Daarom lichten we in deze paragraaf integraal toe welke gevolgen corona op de gemeente heeft (gehad) en welke maatregelen, activiteiten en werkzaamheden de gemeente heeft genomen. In 2022 konden we gelukkig weer terug naar het "nieuwe normaal". Nagenoeg alle coronamaatregelen werden afgeschaald of helemaal opgeheven. 

Op verschillende momenten in 2020, 2021 en 2022 zijn er bedragen toegekend ter compensatie van de coronacrisis via de circulaires van de algemene uitkering van het gemeentefonds:
- de maartbrief 2021
- de meicirculaire 2020/2021
- de junibrief 2020
- de septembercirculaire 2020/2021
- de decembercirculaire 2020/2021/2022.

Via resultaatbestemming is bij de vaststelling van de jaarstukken 2021 besloten om de nog niet bestede coronamiddelen 2021 ad € 305.000,- beschikbaar te houden voor de uitvoering in 2022. De corona gerelateerde financiële gevolgen zouden hiermee in 2022 opgevangen kunnen worden. In deze jaarrekening hebben we de niet bestede steunpakketten over 2022 vrij laten vallen ten gunste van het rekeningresultaat.

Steunpakket corona (algemene uitkering)
Het rijk heeft toegezegd de meerkosten binnen het sociaal domein (Jeugdwet en Wmo 2015) als gevolg van de coronapandemie te compenseren. De vergoeding wordt uitgekeerd via de algemene uitkering gemeentefonds en is dus op bepaalde verdeelsleutels gebaseerd en niet op daadwerkelijke kosten. Dat betekent dat individuele gemeenten geen garantie hebben dat de gemaakte kosten volledig worden gecompenseerd.  We hebben hiervoor € 20.000,- ontvangen.
In de jaarrekening 2021 hebben we vanwege de genomen coronamaatregelen een lagere opbrengst voor de toeristenbelasting gerealiseerd. Omdat het rijk toegezegd heeft dat de decentrale overheden reële compensatie ontvangen, hebben we de lagere opbrengst ad € 120.000,- gecompenseerd gekregen in 2022. Daarnaast hebben we extra middelen ontvangen ter compensatie van de extra kosten (inrichting stemlokalen, alternatieve locaties, vervroegd stemmen e.d.) voor de Gemeenteraadsverkiezing in 2022. 

Steunpakketten corona (specifieke uitkeringen):

- Bijdrage ondersteuning naleving controle op coronatoegangsbewijzen (CTB)
Het rijk heeft incidentele middelen voor ondersteuning bij de naleving van controles op coronatoegangsbewijzen (CTB) ad € 78.000,- beschikbaar gesteld. Wij hebben hiervoor voor de periode van 1 januari tot 1 maart 2022 € 14.000,- kosten gemaakt. We hebben daarom rekening gehouden dat we pro saldo € 64.000,- terug moeten betalen aan het rijk.

- Regeling specifieke uitkering ventilatie in scholen
Wij hebben van de Rijksdienst voor ondernemend Nederland een specifieke uitkering ontvangen van € 1.000.000,- voor de ventilatie van scholen. Deze uitkering is gericht op het op orde krijgen van het binnenklimaat in schoolgebouwen in het voortgezet onderwijs in verband met de uitbraak van Covid-19. Verder wordt hiermee de bouw- en installatiebranche gestimuleerd. Aan Onderwijsstichting KempenKind is een voorschot uitgekeerd van € 1.000.000,-. Gelet op de werkelijk uitgaven hebben we rekening gehouden dat we € 79.000,- moeten terug betalen aan het rijk. Verantwoording vindt plaats via de SiSa verantwoording.

- Regeling specifieke uitkering inhalen Covid-19 gerelateerde onderwijsvertragingen
Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap blijft samen met scholen en universiteiten alles op alles zetten om kinderen en jongeren alle kansen te bieden op een goede toekomst, ondanks corona. Met het Nationaal Programma Onderwijs, dat samen met het onderwijsveld is opgezet, wil het kabinet de ontstane leervertraging door corona inlopen op bijv. cognitief, executief, sociaal en emotioneel vlak. Er zijn nog geen uitgaven geweest. We hebben de ontvangen bedragen ad € 337.000,- daarom overgebracht naar de balans (vooruit ontvangen specifieke uitkeringen).

In onderstaande tabel worden de corona gerelateerde uitgaven gespecificeerd. We lichten ze in het kort toe:

Overige uitgaven:
- verkiezingen
We hebben via de algemene uitkering extra middelen ontvangen ter compensatie van de extra kosten (inrichting stemlokalen, alternatieve locaties, vervroegd stemmen e.d.) voor de Gemeenteraadsverkiezing in 2022. Omdat we voldoende middelen voor deze verkiezing in onze begroting geraamd hebben kon het geraamd extra budget vrij vallen. 

- toezicht veiligheid en lokale orde
In 2021 is besloten tot het inzetten van ‘coronatoezichthouders’ in het kader van toezicht en handhaving van de veiligheid en de lokale orde. Het beschikbare budget is hiervoor volledig ingezet.

- voorschoolse voorziening peuters 
Van het rijk hebben we in 2021 middelen ontvangen om een bepaalde groep ouders die kosten hebben gemaakt voor kinderopvang tijdens de sluiting van de opvang van 16 december 2021 tot 8 februari 2022 te vergoeden. Het betreft ouders die in deze periode een eigen bijdrage hebben betaald voor de gemeentelijke regelingen rondom kinderopvang. In 2022 is geen aanspraak gedaan op deze financiële compensatie.

- gemeentelijk schuldenbeleid / bijzondere bijstand / heroriëntatie zelfstandigen / re-integratie
In de begroting was als gevolg van de corona een toename van de armoede- en schuldenproblematiek verwacht. De extra middelen die we ontvangen hebben stelt de gemeente in staat om de inwoners waar nodig van dichtbij te blijven ondersteunen. 

- Lokale culturele voorzieningen 
Culturele instellingen die door de gemeente worden ondersteund, komen door de coronacrisis in de problemen was de verwachting, omdat activiteiten niet kunnen doorgaan en eigen inkomsten dalen. Met deze extra middelen wordt de gemeente in staat gesteld om deze belangrijke instellingen te ondersteunen en zo de lokale culturele infrastructuur in stand te houden. Deze middelen hebben we voor een bedrag van € 28.000,- ingezet voor de aanpak dakloosheid en de kosten van de in 2023 op te starten pilot inzet Wijk GGZ-er Kempengemeenten.

- Extra begeleiding kwetsbare groepen / Bestrijden eenzaamheid ouderen 
De coronacrisis maakt dat de levens van iedereen met begeleiding er heel anders uitziet: dagbesteding gaat soms niet door (horeca is bijvoorbeeld gesloten), er komen minder mensen langs, niet iedereen begrijpt de maatregelen even goed. Ook is er meer begeleiding en ondersteuning nodig voor mensen met andere beperkingen. Bijvoorbeeld kwetsbare mensen met een medische aandoening die zeer bang zijn besmet te raken gezien de risico’s dat deze besmetting fataal kan zijn of zeer ernstige consequenties kan hebben. Dit maakt dat extra ondersteuning nodig is zodat lokaal kan worden geïnvesteerd. In 2022 is geen aanspraak gemaakt op deze financiële compensatie.

- Buurt- en dorpshuizen
De extra beschikbaar gestelde middelen  om de gemeente te compenseren voor de extra uitgaven voor cultuur en de dorps- en buurthuizen als gevolg van de coronamaatregelen hebben niet geleid tot extra kosten.

- Mentale ondersteuning jeugd / Activiteiten en ontmoetingen jeugd 
Jongeren hebben behoefte aan laagdrempelige ondersteuning voor mentaal welzijn. Daarom zet het kabinet samen met gemeenten in op het organiseren van activiteiten om mentale weerbaarheid van jongeren te versterken, door inzet op meer mogelijkheden tot ontmoeting in (tijdelijk onbenutte) ruimten zoals bibliotheken, buurthuizen, wijkcentra, sporthallen en evenementenhallen beter en veilig te benutten voor sociale en ondersteuningsactiviteiten. De beschikbaar gestelde middelen hebben niet geleid tot extra kosten.

- Meerkosten zorg Jeugd en Wmo
Via de decembercirculaire hebben we € 20.000,- compensatie ontvangen voor de dekking van de meerkosten van Jeugd en Wmo. Deze kosten zijn verdisconteerd in de eindafrekening van Maatschappelijke Dienstverlening.

Een deel van de overgehevelde budgetten van 2021 hebben we aangewend voor de dekking van corona gerelateerde uitgaven/inkomsten van diverse maatschappelijke instellingen en (sport)verenigingen over 2021. Omdat er door (sport)verenigingen en maatschappelijke instellingen hier niet volledig beroep op gedaan werd kan een deel van de overgehevelde budgetten 2021 vrij vallen.

In onderstaand tabel ziet u in een samengevat overzicht wat de financiële gevolgen van de coronamaatregelen voor onze gemeente zijn. We hadden een geraamd nadelig "corona resultaat" van  € 87.000,-. Het werkelijk "corona resultaat" bedraagt € 95.000,- voordelig. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de middelen die we via resultaatbestemming 2021 overgeheveld hebben naar 2022 niet volledig tot uitgaven hebben geleid.