Sociaal Domein

Maatschappelijk effect:

Iedereen, ongeacht leeftijd, culturele achtergrond, fysieke of economische situatie, neemt als volwaardig lid deel aan de samenleving. Aan mensen voor wie zelfredzaamheid en meedoen niet vanzelfsprekend is, wordt ondersteuning geboden.

Als gemeente dragen we hier onder meer aan bij door uitvoering van de participatiewet, WMO en jeugdwet. Daarbij werken we samen met onder andere vrijwilligersorganisaties, de jeugdcoach, mantelzorgondersteuner en ouderenconsulent. Tot slot hebben we een subsidiebeleid hiervoor en zijn we een dementievriendelijke gemeente.

Hier onder worden de beleidsindicatoren uit de BBV-basisset gepresenteerd:

De navolgende verbonden partijen worden betrokken bij het realiseren van de geformuleerde doelstellingen:
• KempenPlus
• Samenwerking Kempengemeenten
• Metropoolregio Eindhoven

Gemeenschapshuizen Den Herd / Den Tref

Beide gemeenschapshuizen schrijven al een aantal jaren rode cijfers voor wat betreft het resultaat van hun jaarlijkse exploitatie. Dat is deels het gevolg van het feit dat het niveau van subsidiëren (waarmee een sluitende exploitatie mogelijk zou moeten zijn) sinds 2012 is bevroren. Via reguliere indexering vanwege loon- en prijsontwikkeling zou het subsidiebedrag anno 2020 17% hoger zijn. Voor beide accommodaties ligt een nieuw onderkomen in het verschiet. Tegelijkertijd zal een ingrijpende bijstelling van de inhoudelijke / programmatische doelen van deze accommodaties worden doorgevoerd. In het nieuwe onderkomen zal naast de primaire doelstelling van het faciliteren van lokale activiteiten en initiatieven met passende zaal-, oefen- en vergaderruimten, meer nadruk komen te liggen op ontmoeten, betrekken, verbinden, deelnemen en samenwerken, in lijn met onze doelen/opgaven in het Sociaal Domein. De opzet van de exploitatie wijzigt daardoor ingrijpend en daarmee ook de opbouw / omvang van de subsidiebijdrage die daarop is gebaseerd.
Bijstelling van de subsidiebijdrage op de huidige situatie / exploitatie is zonder aannames niet mogelijk. Het regulier voeden van voorzieningen (als substantieel onderdeel van de jaarlijkse bijdrage) is gebaseerd op meerjarenramingen, maar die zijn bij Den Herd en Den Tref m.b.t. het huidige onderkomen niet meer aan orde. Vandaar dat er reeds in 2017 voor is gekozen het niveau van subsidiëren tot het moment van ingebruikname van de nieuwe accommodaties te handhaven en eventuele tekorten tot die tijd op te vangen t.l.v. het eigen vermogen.
Dit betekent echter dat de tekorten bij het huidige niveau van subsidiëren nog geen vertaling hebben gevonden in de meerjarenbegroting van de gemeente. Als die straks met een passende subsidiebijdrage moeten worden opgevangen, dient daar in de meerjarenbegroting tijdig op geanticipeerd te worden. Rekening houdend met het feit dat energieneutrale / -zuinige accommodaties zullen worden gerealiseerd, waarmee een deel van de kosten van de nutsvoorzieningen komen te vervallen, resteert bij beide accommodaties een bedrag van circa € 50.000 waarmee de subsidiebijdrage in de nieuwe situatie verhoogd zou moeten worden. Start van de exploitatie van het nieuwe onderkomen is in Hapert voorzien medio 2022 en in Bladel medio 2023.

Vernieuwde Wet Inburgering 2021

Per 1 juli 2021 treedt de nieuwe Wet Inburgering in werking. Doel van deze nieuwe wet is om inburgeringsplichtigen zo snel mogelijk te laten participeren, het liefst via betaald werk. Nadrukkelijke samenwerking met andere wetgeving binnen het sociaal domein moet worden beoogd, in het bijzonder de Participatiewet. Gemeenten krijgen, net zoals de situatie voor 2013, weer de regie op het inburgeringsproces. Zo zijn gemeenten verplicht om voor iedere inburgeraar een brede intake af te nemen, een persoonlijk Plan Integratie en Participatie op te stellen en moeten asielstatushouders de eerste 6 maanden financieel ontzorgd worden. Daarnaast moeten gemeenten ook een tijdig en passend inburgeringsaanbod doen. Hiervoor zullen verplicht 3 verschillende leerroutes en aanvullende modules gericht op de Nederlandse samenleving en arbeidsmarkt worden ingekocht.
Voorgenoemde ontwikkelingen hebben invloed op de kosten die gemeenten moeten maken om uitvoering van de wet mogelijk te maken. Vanuit het Rijk is voor 2021 ten behoeve van uitvoering van diverse onderdelen van de wet ca € 26.000,- beschikbaar gesteld. Aanvullend hierop komt nog een specifieke uitkering voor het realiseren van inburgeringsvoorzieningen. Naar verwachting is over de hoogte van dit bedrag meer bekend in september 2020.

Koolbogt

Verkennend onderzoek doen naar woonontwikkeling op de Koolbogt door onder andere  de ontwikkelingsplannen van de daar aanwezige woningbouwvereniging te bevragen. Belangrijk hierbij is dat er rekening gehouden wordt in de openbare ruimte met doelgroep die er woont.  

Onderstaand worden de (nieuwe) wensen voor de planperiode 2020-2024 opgesomd en toegelicht.

Verbouwing Rabobank tbv CC Den Herd
Voor de verbouw van Den Herd op de huidige locatie was -al jaren- in het MIP een bedrag opgenomen van € 3.993000,-. Met de aankoop van de Rabobank als nieuwe locatie en accommodatie voor Den Herd komt het oorspronkelijke doel van het krediet (verbouwing van Den Herd op de huidige locatie) te vervallen en wordt aangewend voor de verbouwing op de nieuwe lokatie. In 2020 heeft de raad een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld van € 600.000,-. We gaan er van uit dat de verbouwing in 2021 plaats kan vinden.

Met vaststelling van de Centrumvisie op 20 december 2018 heeft de gemeenteraad besloten om de mogelijkheden voor gemeenschapshuis Den Herd aan de Markt te onderzoeken. De uiteindelijke realisatie van die ambitie kan alleen als er gebouwelijke positie is aan de Markt waarin de gemeenschapshuisfunctie daadwerkelijk kan worden ondergebracht. In 2020 is het pand van de Rabobank aangekocht. Om de concentratie van maatschappelijke-, culturele- en sociale gemeenschapsfuncties (waaronder die van Den Herd) aan de Markt in Bladel ook financieel mogelijk te maken is vanaf 2020 aanvullend op de al begrote investeringsruimte van € 3,993 miljoen, een extra jaarlijkse budgettaire ruimte ad € 168.000,- opgenomen in de begroting. In dit bedrag is ook een component begrepen voor de indexering van de loon- en prijsontwikkelingen van de reeds opgenomen investering van de ver-/nieuwbouw van Den Herd. De lasten van de aankoop en het voorbereidingskrediet werden gedekt ten laste van deze ruimte.

Uitgaven KempenPlus
Begin juli 2020 hebben wij de ontwerp-begroting 2021 van KempenPlus ontvangen. Ten opzichte van de geprognosticeerde extra uitgaven in de perspectiefnota 2020 kunnen de gemeentelijk bijdragen positief bijgesteld worden. De in de perspectiefnota geraamde uitgaven reductie voor participatie komt hiermee tevens te vervallen.

Uitgavenreductie sociaal domein
Zoals bekend hebben we de afgelopen jaren aanzienlijke extra lasten voor jeugd noodgedwongen moeten opnemen in onze meerjarenraming. Deze trend gaat nu ook voor begeleiding gelden. De gevolgen van de invoering van het inkomensonafhankelijke Wmo-abonnementstarief en de vergrijzing laten zich immers voelen.

Voor welke zorg en ondersteuning moet de gemeente aan de lat behoren te staan en wat bij het normale opvoeden en opgroeien hoort? Om deze vraag te beantwoorden wordt een taskforce in de GRSK gevormd met daarin expertise van gemeenten en van GRSK, om de mogelijkheden om programmakosten voor jeugd en begeleiding te reduceren en om aan te geven wat voor die reductie moet worden gedaan. Ook de uitgaven voor participatie betrekken we hierbij.

Op dit moment weten we nog niet tot welke gekwantificeerde resultaten dat voor onze gemeente zal leiden. Vooralsnog hebben we hiervoor een taakstelling ingeraamd van in totaal € 150.000,-. Wij streven er naar om de onderbouwing van deze taakstelling voor het opstellen van de perspectiefnota 2021 ingevuld te hebben. Uw raad wordt vanzelfsprekend geïnformeerd over de gevolgen dat, dat heeft voor de uitvoering van de diverse gedecentraliseerde rijkstaken.

In 2019 hebben van de Stichting De Goei Plak wegens opheffing eenmalige middelen ontvangen en waren de kosten voor re-integratie eenmalig hoger. De raad heeft in zijn vergadering van 20 juni 2019 het krediet voor de realisatie van MFA Hapert gevoteerd. Dit leidt tot hogere kapitaallasten. Deze multifunctionele accommodatie wordt ingezet voor de uitvoering van diverse specifieke taken. Een deel hiervan heeft betrekking op het gemeenschapshuis. Op grond van BBV-voorschriften moeten de kapitaallasten van het MFA (onderdeel gemeenschapshuis) naar rato van het gebruik toegerekend worden naar het betreffende taakveld.

De bijdragen voor voorschoolse voorziening peuters en mantelzorg is middels budgetoverheveling overgeheveld naar 2020. Vanaf 2023 hogere baten en lasten ten behoeve van garantiebanen. Via de algemene uitkering ontvangen we extra middelen voor de invoering van de Wet Inburgering. Deze middelen hebben we hiervoor afgezonderd.

De kosten voor Wmo en Jeugd zijn afgestemd op de bijgestelde ramingen van afdeling Maatschappelijke Dienstverlening.

In 2019 ontvangen we extra uitkeringen van WVK-groep als gevolg van de uitkering van bovenmatige reserves. In het financieel kader participatiebedrijf is bepaald dat de bovenmatige reserves van WVK-groep/Kempenplus uitgekeerd worden. De bijdrage aan het participatiebedrijf KempenPlus zijn voorts meerjarig afgestemd op de ontwerp-begroting 2021 van KempenPlus. Daarnaast werken de financiële consequenties van het meerjarenprogramma meerjarig door in de ramingen.

In de brief van 26 juni 2020 informeerde de Minister van BZK de gemeente(n) over het compensatiepakket coronacrisis. We ontvangen compensatie voor o.a. kinderopvang (ouders werkzaam in een cruciaal beroep of vitale sector), muziekscholen en bibliotheken, sociale werkvoorziening en jeugd en zorg uit de Wmo. De compensatie 2020 hebben wij vooralsnog tot een bedrag van € 360.000,- afgezonderd voor de dekking van eventuele extra exploitatie uitgaven.

Door de maatregelen van het rijk om de verspreiding van het coronavirus te beteugelen derven veel zelfstandigen noodgedwongen inkomsten. Het kabinet wil deze groep (tijdelijk voor drie maanden) ondersteunen, zodat zij daarna hun bedrijf kunnen voortzetten. Het kabinet komt daarom met de Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandig ondernemers (Tozo). Zelfstandig ondernemers met financiële problemen kunnen een beroep doen op deze voorziening, die uitgevoerd wordt door gemeenten (KempenPlus verzorgt voor ons de uitvoering). De regeling is geënt op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz).
Het doel van de regeling is tweeledig: allereerst om te voorzien in het levensonderhoud van zelfstandigen wanneer het inkomen als gevolg van de coronacrisis tot onder het sociaal minimum daalt, en ten tweede om liquiditeitsproblemen als gevolg van de coronacrisis op te vangen. De gemeenten worden volledig financieel gecompenseerd voor de uitkerings- en uitvoeringskosten in het kader van de Tozo.

In onderstaand overzicht wordt het totaal van de lasten en baten en de eventuele mutaties in de reserves weergegeven.