4.5 Sport, Cultuur en Recreatie

Maatschappelijk effect:

Bladelse inwoners zijn tevreden over de voorzieningen in de eigen woonomgeving op het gebied van sport, cultuur en recreatie, ze zijn tevreden over de mate waarin ze maatschappelijk kunnen participeren hierin en ze nemen in toenemende mate verantwoordelijkheid voor hun eigen leefomgeving.

Binnen het programma sport, cultuur en recreatie worden activiteiten ontplooid die bijdragen aan het gewenste imago en aan de promotie van onze gemeente en activiteiten gericht op een recreatieve, gezonde en educatieve tijdbesteding van inwoners en bezoekers van onze gemeente. Hierbij gaan we uit van de eigen kracht van inwoners en participatie en betrokkenheid hierbij van maatschappelijke organisaties en netwerken. De gemeente heeft hierbij de regierol.

Onderstaand worden de (nieuwe) wensen voor de planperiode 2022-2026 opgesomd en toegelicht.

Diversen: Regeling specifieke uitkering stimulering sport
De wetgever heeft met ingang van 1 januari 2019 de btw-vrijstelling aangepast naar aanleiding van Europese jurisprudentie. De dienstverlening van de gemeente die bestond uit het ‘geven van gelegenheid tot sportbeoefening’ is vanaf 2019 vrijgesteld van de heffing van btw. De btw op de bouw- en exploitatiekosten van de gemeentelijke (binnen en buiten) sportaccommodaties is dan een kostenpost, doordat het recht op aftrek van btw verloren gaat. Hierdoor ontstond er een financieel nadeel. Om dit btw-nadeel te compenseren is de “Regeling specifieke uitkering stimulering sport” (afgekort SPUK-sport) geïntroduceerd. Het is compensatie van de btw-last van 21% en het vervallen van de btw-baat ad 9%.

De rijksuitkering wordt bepaald op 17,5% van de ingediende begroting. Omdat de gezamenlijke gemeentelijke aanvragen het macro beschikbare rijksbudget overstijgen wordt het beschikbare bedrag naar rato van de aanvragen uitgekeerd. Wij gaan, gelet op de indicaties vanuit vorige jaren, vooralsnog uit van een pro rato percentage van 80%. Bij de sport gerelateerde investeringen hebben wij met deze rijksuitkering alsnog rekening gehouden. In de jaarstukken moet hierover via de SiSa verantwoording worden afgelegd aan het Ministerie.

Kunstgrasveld voetbalveld De Lemelvelden
De afhankelijkheid van het beschikbaar hebben van bespeelbare velden, is vooral in de wintermaanden een issue. Herkenbaar maar ook een gegeven bij élke sportvereniging met natuurgrasvelden. Daarin is vv Hapert niet uniek. Het verzoek van de voetbalvereniging gaat echter verder en speelt ook in op de gewijzigde manier van sport beleven, het moeten “meebewegen” van het traditionele aanbod om aansprekend te kunnen blijven voorzien in behoeften, zonder beperkingen als gevolg van weersomstandigheden e.d. Met een kunstgrasveld hopen we in te kunnen spelen op de ambities zoals die geformuleerd zijn in zowel het Sportakkoord als ons lokale sportbeleid. Het verbeteren van het aanbod, het vergroten van het bereik én het vrijspelen van veldcapaciteit om op het sportpark ruimte kunnen (blijven) bieden aan nieuwe sportinitiatieven, vormen naast de financiële paragraaf, belangrijke pijlers van de onderbouwing.  

De gemeenteraad heeft op 4 november 2021 een gezamenlijke motie van de coalitiepartijen BT, CDA en VHP aangenomen waarmee het college werd verzocht positief te staan tegenover de realisatie van één kunstgrasveld in Hapert en om samen met vv Hapert dit plan concreet uit te werken. vv Hapert heeft op ons verzoek een eerste opzet gemaakt aan de hand van landelijk gangbare - door de KNVB gehanteerde - kengetallen teneinde een indicatie te hebben van de kosten gemoeid met dit plan: € 605.000,- incl. btw.  Voor de zomer van 2022 hebben we een partij uitgenodigd ons een offerte te doen voor het opstellen van het Programma van Eisen. Deze zullen we in Q3 beoordelen en vervolgens marktonderzoek doen i.o.m. de vereniging. Afhankelijk van de uitkomst zal begin 2023 de raad om een krediet worden gevraagd en vervolgens worden aanbesteed en uitvoering worden opgestart. Voor onderzoek en begeleiding ramen wij vooralsnog € 25.000,-.

Renovatie sportvelden
De bespeelbaarheid van de sportvelden in onze gemeente is van een zodanig niveau dat vervanging dan wel (grondige) renovatie zich gemiddeld 1 keer per 20 jaar voordoet. Ook de onkruiddruk noopt tot maatregelen. We nemen hier een jaarlijkse investering op van € 25.000,-. 

Diverse sportcomplexen: verduurzaming  / vervanging installaties / renovaties daken
De gemeenteraad heeft besloten tot energie optimalisatie van de gemeentelijke gebouwen. Dit proces zal gefaseerd worden opgepakt waarbij in de fasering eerst de keuze zal vallen op gebouwen waar de gemeente zelf verantwoordelijk is voor de energie factuur. Daarnaast worden investeringen geraamd voor de voorgenomen renovaties van de daken en tribune van de sportparken De Lemelvelden en De Smagtenbocht.

Vervanging toplaag kunstgrasvelden vv Bladella
De beide kunstgrasvelden voldoen (nog) aan de gebruiksnorm en kunnen derhalve de seizoenen (‘21-‘22 en ‘22- ‘23 ) worden gebruikt voor door de KNVB georganiseerde wedstrijden. Over twee jaar dienen de velden een nieuwe keuring in het kader van de gebruiksnorm te ondergaan. Beide velden zijn aangelegd en in gebruik genomen in 2011. De toplaag van kunstgrasvelden gaat normaliter 10 tot 12 jaar mee, afhankelijk van de intensiteit van het gebruik. Voor 2022 heeft uw raad reeds krediet beschikbaar gesteld van € 250.000,- voor de vervanging van een toplaag van één veld. In het meerjarenprogramma hebben wij daarnaast voor 2023 op basis van een indicatie van de kosten van het vervangen van de toplaag wederom een investeringsraming van  € 250.000,- opgenomen.

Fusie korfbalverenigingen Hapert en Hoogeloon
De korfbalverenigingen uit Hapert en Hoogeloon zijn in 2020 gefuseerd. Ingaande seizoen 2021-2022 zijn ook alle leden van korfbalclub NeCa (Netersel/Casteren) onderdeel gaan uitmaken van de nieuwe fusieclub. Met hulp van de landelijke bond is de accommodatiebehoefte van de nieuwe vereniging in beeld gebracht. Getoetst aan de mogelijkheden van de afzonderlijke onderkomens van voorheen, is geconcludeerd dat de accommodatie in Hapert het beste geschikt te maken is om de nieuwe fusieclub te gaan huisvesten. Hiertoe zal eerst de gebouwelijke accommodatie moeten worden aangepast en uitgebreid (kosten € 534.000.-). Om de benodigde veldcapaciteit in te passen wordt daarnaast gekoerst op 1 groot kunstgrasveld (kosten € 500.000,-) waarop meerdere velden uitgelegd kunnen worden. Bij de perspectiefnota zijn de middelen beschikbaar gesteld om de aanbesteding van deze maatregelen voor te bereiden. Uitvoering kan in 2022 plaatsvinden, mits uw raad bereid is het hiertoe benodigde krediet ad € 1.034.000,- (inclusief btw) beschikbaar te stellen. 

Herontwikkeling sportpark Casteren
In Casteren wordt al geruime tijd gesproken over de herontwikkeling van het lokale sportpark. Diverse ontwikkelingen vormen daar aanleiding toe. Lokale carnavalswagenbouwers hebben gevraagd om een plek waar een bouwschuur gerealiseerd zou kunnen worden, de voetbalvereniging kampt met een verouderd onderkomen, de korfbalvereniging vertrekt en de handboogvereniging wil een eigen onderkomen bouwen naast het onderkomen van het gilde. We hebben gebruikers gevraagd naar ideeën voor medegebruik en multifunctioneel gebruik van het sportpark. Daarmee zou het sportpark met bijbehorende investeringen in de toekomst ten goede kunnen komen aan meerdere doel- en leeftijdsgroepen. Het sportpark zou dan kunnen evolueren van een specifiek sportpark, naar een sport- annex activiteiten-/evenementenpark. Via de dorpsraad hebben we Casteren uitgenodigd ideeën en latente behoeften kenbaar te maken. Niet alles kan, maar alles is wel bespreekbaar. Daarbij zal ook gecombineerd gebruik van gebouwelijke voorzieningen worden bezien. De noodzakelijke ver-/nieuwbouw van het onderkomen van vv Casteren kan daarmee ten goede komen aan een veel bredere groep (mede-)gebruikers. Voor de ver-/nieuwbouw van het onderkomen van de voetbal (en in de toekomst dus hopelijk veel meer partijen) is een investeringsbehoefte voorzien van € 363.000,- (incl. btw). 

Herontwikkeling sportpark Netersel
Met het vertrek van de korfbalactiviteiten van het Neterselse sportpark, komt er (veld-)accommodatie vrij voor een nieuwe invulling. Jeugdvereniging De Tapkratjes heeft het initiatief genomen om daarover alvast eens na te denken. In reactie daarop hebben wij de dorpsraad uitgenodigd om samen met deze vereniging en de rest van de gemeenschap Netersel het gesprek aan te gaan over de gedeeltelijk nieuwe invulling en toekomst van het sportpark. Welke voorzieningen / activiteiten zijn gewenst en zouden hier een plek moeten kunnen krijgen, zodat het “sportpark nieuwe stijl” toekomstproof wordt en een belangrijke bijdrage blijft leveren aan de leefbaarheid van Netersel. Dit alles onder hetzelfde voorbehoud als we in Casteren hebben geformuleerd. Inmiddels hebben we een aantal ideeën ontvangen en zijn we in overleg over of en hoe we gefaseerd aan die plannen medewerking zouden kunnen verlenen.  Voor onderzoek en begeleiding ramen wij vooralsnog € 25.000,-.

Realisatie binnenzwembad Egyptische Poort / zwemvijver / loopparcours
In de raadsvergadering van 7 juli 2022 heeft de raad het totaalplan Egyptische Poort voor kennisgeving aangenomen, waarbij een aantal deelprojecten vastgesteld zijn.  Het college heeft de opdracht gekregen om het deelproject van de multifunctionele accommodatie met binnenzwembad verder uit te werken en voor de realisatie € 18 miljoen als B-rubricering op te nemen in de begroting. En het uitgewerkte plan met exploitatiebegroting, risico’s en programma van eisen voor de aanbesteding ter besluitvorming en toekenning van het krediet aan de gemeenteraad uiterlijk in Q1 2023 voor te leggen.

Voor de realisatie van de zwemvijver in Q1 2023 te komen met een uitwerkingsplan waarbij de zwemvijver deels richting het noordwestelijke gebied wordt gesitueerd. In het uitwerkingsplan dienen de volgende punten minimaal terug te komen: (exploitatie)kosten, veiligheid en openbaarheid, borging waterkwaliteit inclusief stromingen. Nadat besluitvorming over de zwemvijver heeft plaats gevonden wordt het deelproject loopparcours uitgewerkt en gerealiseerd. We ramen de kosten vooralsnog op pm.

Toekomstbestendige Smagtenbocht / Ver-/nieuwbouw KV Bladella
In de raadsvergadering van 7 juli 2022 heeft de raad een amendement aangenomen om in overleg met de gebruikers van De Smagtenbocht een toekomst bestendige herinrichting voor te bereiden waarbij in overleg met de gebruikers de noodzakelijke, gewenste en realistische aanpassingen plaatsvinden voor de komende jaren en hierover uiterlijk in 2023 een prioriteringsplan voor het toekomstbestendig maken van sportpark De Smagtenbocht 2023-2035 waarbij er met voorrang aandacht is voor de accommodatie van KV Bladella. De ver-/nieuwbouw van de accommodatie van KV Bladella ramen wij in afwachting van het prioriteringsplan vooralsnog pm.

LUWA-toren Bladel: renovatie
Betreft de voorgenomen renovatie van de LUWA-toren in Bladel.

Uitvoering groenstructuurplan
Het beheerplan openbaar groen en de uitvoeringsmaatregelen in de komende jaren zijn o.a. vertaald in het meerjarenprogramma. Voor renovatie van versleten groenvakken wordt op basis van het groenstructuurplan 2018-2027 een jaarlijkse investering opgenomen van € 110.000,-.

Gemeenschapshuis aan de Markt
Met de toevoeging van de bibliotheekfunctie aan het gemeenschapshuis aan de Markt wordt een besparing aan huurlasten gerealiseerd vanaf 2024. Nu we de definitieve gunning hebben uitgesteld en een (extra) onderhandelingsperiode hebben toegevoegd aan het aanbestedingstraject is (ook) de oplevering verschoven naar 1 juli 2024. Dat betekent dat de besparing van de huurlasten bibliotheek niet eerder dan vanaf 1 januari 2025 kan worden gerealiseerd.

De navolgende verbonden partij wordt betrokken bij het realiseren van de geformuleerde doelstellingen:
• Kempenplus
• Bosgroep Zuid-Nederland
• Stichting Kempen in beweging

In 2021 en 2022 hebben we een specifieke uitkering ontvangen voor de uitvoering van het sportakkoord.  In 1997 zijn de gemeente Bladel en Netersel en de gemeente Hoogeloon, Hapert en Casteren samengevoegd tot de gemeente Bladel. Om dit 25-jarig jubileum te vieren zijn in 2022 eenmalige kosten geraamd. Ten behoeve van de bekostiging van het toekomstig groot onderhoud van de gemeentelijke gebouwen is het Meerjarenonderhoudsplan geactualiseerd en zijn alle onderhoudskosten in verband met de fors gestegen loon- en materiaalkosten met 10% geïndexeerd.

In verband met de tijdelijke intensivering van de ongediertebestrijding (engerlingen en emelten) op de sportvelden worden voor 2021 en 2022 eenmalige extra onderhoudskosten geraamd. Als gevolg van de eikenprocessierups willen we  (in de periode 2020-2022) bestrijding aanpakken door het leefgebied van de natuurlijke vijanden van de processierups te stimuleren. Daarnaast willen we op gevoelige plekken de inlandse eiken vervangen door een andere soort.

In 2021 zijn er extra kosten voor inboeting gemaakt, omdat vanwege de droge zomers diverse beplantingen kapot waren gegaan. De kapitaallasten van de accommodaties stijgen als gevolg van de in het meerjarenprogramma opgenomen investeringen.  Voorts worden de interne kosten van de doorbelasting van loonkosten van welzijn op basis van geactualiseerde tijdbestedingen bijgesteld voor een aantal beleidsonderdelen. 

We hebben in 2021 via de algemene uitkering € 25.000,- ontvangen voor het opstellen van een kerkenvisie. De hiervoor beschikbare ruimte hebben we doorgeschoven naar 2022 aangezien het parochiebestuur eerst een kerkenvisie wil gaan ontwikkelen op het moment dat hun huidige meerjarenbeleidsplan afloopt.

Rond de Kroonvensche Heide voeren we een gebiedsontwikkeling uit. Dit project komt voort uit onze gemeentelijke doelstellingen die opgenomen zijn in de Omgevingsvisie 1.1, de compensatiedoelen voor Windpark de Pals en de Provinciale natuur – en waterdoelen. Daarnaast spelen ontwikkelingen in het gebied, op het gebied van landbouw, klimaatadaptatie en recreatie, die via een participatieve en integrale aanpak meegenomen kunnen worden in het geheel. De gemeente werkt voor de ontwikkeling onder andere samen met Bosgroep Zuid Nederland, ZLTO, HAS ’s-Hertogenbosch, Waterschap de Dommel, GOB, Provincie Noord Brabant, Windpark De Pals B.V. en lokale grondeigenaren en agrarische ondernemingen. Er is nog niet veel aandacht gevraagd voor het project, omdat de inkomsten voor een groot deel afhankelijk zijn van het onherroepelijk worden van de vergunning voor windpark De Pals.

Deze gebiedsontwikkeling wordt onder andere gefinancierd uit compensatiegelden vanuit windpark De Pals. Die verwachte inkomsten zijn geraamd binnen het budget Kwaliteitsverbetering Buitengebied. Dit bedrag wordt aangevuld met subsidies van Groen Ontwikkelfonds Brabant (GOB) en het project kan rekenen op een bijdrage van het Interprovinciaal Programma Vitaal Platteland. Die bijdrage is toegekend vanwege het innovatieve en integrale samenwerkingskarakter van het project. De GOB subsidie wordt op zijn vroegst in 2022 aangesproken. De subsidie van IBP Vitaal Platteland ad. € 300.000,- is reeds in 2020 ontvangen voor de eerste fase. Deze is in 2022 overgeboekt naar de balanspost "vooruit ontvangen bedragen". Ten laste van de balans wordt subsidie nu verantwoord in 2022. Vooralsnog zal tegenover deze subsidie eenzelfde uitgavenbudget worden geraamd. Mogelijk volgt nog een tweede subsidiebijdrage voor de tweede fase van het project. Het eindbeheer – verwacht vanaf 2023 - komt voor rekening van de gemeente en wordt vanuit bestaande beheerbudgetten en beheersubsidie van het GOB gefinancierd. 

In onderstaand overzicht wordt het totaal van de lasten en baten van sport, cultuur en recreatie weergegeven.