In deze najaarsnota zijn ten aanzien van de budgetten de belangrijkste (dreigende) tekorten of overschotten op jaarbasis 2022 geanalyseerd. Overige afwijkingen zijn op dit moment buiten beschouwing gelaten en komen bij de jaarstukken aan de orde. Er is derhalve nog sprake van onzekerheden die bij de jaarstukken uiteraard nog leiden tot aanvullende afwijkingen.
Het begrotingsresultaat 2022 is aanzienlijk verbeterd. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn hiervoor in een tabel weergegeven, waarvan een hogere algemene uitkering zondermeer de belangrijkste oorzaak is. Ten opzichte van de prognose in de ontwerpbegroting 2023 (inclusief de doorwerking van de financiële gevolgen van de septembercirculaire 2022) verslechtert ons financieel meerjarenperspectief vanaf 2023 en verder als gevolg van de structurele doorwerkingen van een aantal tegenvallers. Ook ons weerstandsvermogen is meer dan voldoende om onze risico's op te kunnen vangen. Kortom: Bladel is een financieel gezonde gemeente.
Wij hebben in de ontwerpbegroting 2023 reeds rekening gehouden met extra structurele uitkeringen uit het gemeentefonds als compensatie voor de stijgende kosten voor jeugdzorg. Hiervoor hebben wij in de begroting vanuit behoedzaamheid rekening gehouden met 75% extra uitkering van de bedragen uit de berekening van arbitragecommissie jeugdzorg.
Op 9 augustus 2022 heeft de VNG een bericht "Afspraken jeugdmiddelen in meerjarenraming" gepubliceerd. Hieruit blijkt dat het Rijk, de VNG en het IPO voor de jaren 2024, 2025 en 2026 zijn overeengekomen dat gemeenten de resterende 25% extra rijksbijdragen voor jeugdzorg (dus 100%) in de begroting 2023 mogen opnemen. Verder zijn afspraken gemaakt over de aanvullende besparing van structureel € 511 miljoen, waarbij de Rijksoverheid de verantwoordelijkheid heeft om deze besparing in te vullen met (wettelijke) maatregelen. Er wordt in samenspraak met de VNG gezocht naar maatregelen om ook aan deze additionele ombuiging invulling te geven en die gemeenten in dat geval dus wel moeten doorvoeren. Omdat deze extra middelen officieel nog niet beschikbaar gesteld zijn en er nog geen (wettelijke) maatregelen genomen zijn, mede afhankelijk van besluitvorming van het Rijk, hebben wij er, zoals in de begroting 2023 reeds toegelicht, voorzichtigheidshalve voor gekozen om met deze aanvullende afspraken nog geen rekening te houden. Eerst op het moment dat hierover meer duidelijkheid bestaat zullen wij deze (voordelige) financiële gevolgen in één van de volgende P&C-documenten opnemen. Invulling van de aanvullende besparing zal t.z.t. in nauwe samenspraak met Maatschappelijke Dienstverlening gerealiseerd moeten worden.
Voor de volledigheid merken wij hierbij op dat de toegekende en de toe te kennen extra uitkering voor jeugdzorg vooral bezien moet worden in het licht van onvoldoende compensatie voor de uitvoering van jeugdzorg vanuit de afgelopen jaren. De afgelopen jaren zijn de uitgaven voor jeugdzorg door de stijgende vraag doorlopend gestegen, terwijl daar onvoldoende compensatie van het Rijk tegenover stond. Om deze stijgende vraag voor jeugdzorg in te kunnen passen in onze meerjarenraming hebben wij hiervoor eerder andere middelen moeten inzetten. Deze zijn ten laste van de begrotingsresultaten gebracht met als gevolg dat op andere terreinen beleidsinitiatieven getemporiseerd moesten worden. Het is daarom onzes inziens niet nodig om bóvenop die hogere jeugduitgaven dan de volledige extra jeugduitkering te leggen.
Wij verwachten dat in het voorjaar 2023 hierover meer duidelijkheid komt en wat de definitieve financiële gevolgen zullen worden voor onze gemeente.
Ons college wil ook naar de toekomst toe vanuit een stabiel financieel kader, zoals dat nu voorligt, blijven opereren. Uw raad wordt gevraagd deze financiële stabiliteit mee vorm te geven. Wij verwachten dat u met deze nota verdere invulling kunt geven aan uw controlerende en kaderstellende rol.
Burgemeester en wethouders van Bladel
de secretaris, de burgemeester,
drs. E.L.C.M. Mol ir. R.P.G. Bosma