3.6 Sport, cultuur en recreatie

Bladelse inwoners zijn tevreden over de voorzieningen in de eigen woonomgeving op het gebied van sport, cul-uur en recreatie, ze zijn tevreden over de mate waarin ze maatschappelijk kunnen participeren hierin en ze nemen in toenemende mate verantwoordelijkheid voor hun eigen leefomgeving.

Binnen het hoofdtaakveld sport, cultuur en recreatie worden activiteiten ontplooid die bijdragen aan het gewenste imago en aan de promotie van onze gemeente en activiteiten gericht op een recreatieve, gezonde en educatieve tijdbesteding van inwoners en bezoekers van onze gemeente. Hierbij gaan we uit van de eigen kracht van inwoners en participatie en betrokkenheid hierbij van maatschappelijke organisaties en netwerken. De gemeente heeft hierbij de regierol.

Gebiedsplan Groene Long
Voor de aanleg van voorzieningen in het gebiedsplan Groene Long is een aanvullend krediet noodzakelijk van € 36.000,-. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door een nog te realiseren oversteek overweg, het herplaatsen van een vlonderbrug en voorbereidende werkzaamheden voor de 2e fase van het Gebiedsplan Groene Long. 

Aankoop grond Beemdstraat / Groene Long
De gemeente heeft binnen het plan de Groene Long te Bladel een belangrijke grondpositie. Grenzend aan het plan de Groene Long zijn er nog enkele percelen in eigendom van particulieren. De grondeigenaar (met meerdere eigendomsverhoudingen binnen het perceel) wenst gezien zijn leeftijd het perceel te verkopen. Om het perceel te kunnen verkopen heeft de grondeigenaar toestemming nodig van andere deel grondeigenaren (familie). De voorkeur om het perceel te verkopen is aan de gemeente zodat de gemeente het plan de Groene Long kan optimaliseren. Eind oktober, begin november 2023 verwachten wij duidelijkheid van de grondeigenaar of het perceel verkocht wordt aan de gemeente voor een bedrag van € 72.000,- kosten koper ter optimalisatie van het plan de Groene Long. Bij algehele bereidheid tot verkoop van het perceel wordt in december 2023 het perceel verworven door de gemeente. De kapitaallasten zijn opgenomen/geraamd onder programma "Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien". 

De kapitaallasten zijn opgenomen/geraamd onder programma "Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien". De mutaties van het meerjarenprogramma hebben pro saldo het navolgende verloop:

Hierna wordt de voortgang van de reeds gevoteerde kredieten  in het kort toegelicht:

Traject kunstgrasvelden Bladel en Hapert  
Op basis van kengetallen van aanbestedingen uit 2022 werden de beschikbare middelen verhoogd tot een totaalkrediet van € 2.100.000,-. Om maximale efficiency en aanbestedingsvoordeel te behalen werden de 3 kunstgrastrajecten gebundeld en als één opdracht in de markt gezet. De deskundige begeleiding (inclusief alle onderzoeken, rapportages, etc.) van inventarisatie tot realisatie is opgedragen aan een ingenieursbureau. In juli 2023 was de aanbesteding. De opdracht is in augustus gegund met Domo Sports Grass als kunstgrasmerk voor sporttoepassingen. De inschrijving was een meevaller. Naar verwachting zal circa € 400.000,- minder krediet nodig zijn dan waarmee vooraf rekening is gehouden. Realisatie vindt plaats gedurende de periode 11/9 - 3/11 2023. Naar verwachting zal het krediet alsdan bij de jaarrekening 2023 kunnen worden afgewikkeld.       

Renovatie sportvelden  
In 2022 is het onderhoud van de sportvelden voor een periode van 5 jaar gegund aan een aannemersbedrijf. In de in de basisovereenkomst “Herstel en onderhoud sportvelden gemeente Bladel” opgenomen ramingen is voortaan ook het groot onderhoud c.q. de renovatie van de sportvelden opgenomen. Bij de perspectiefnota 2023 zijn in verband hiermee de in het MIP geplande jaarlijkse investeringen voor de renovatie sportvelden komen te vervallen. Abusievelijk zijn daarbij de in de afgelopen jaren gereserveerde bedragen ten behoeve van de renovatie sportvelden ad € 150.000,- nog niet afgeraamd. Deze raming kan nu eveneens komen te vervallen. 

Uitvoering groenstructuurplan 2022/2023 
Het restantkrediet 2023 is dit jaar geheel ingezet voor het vervangen van bomen aan de Kranenberg/De Hoeve. Deze werkzaamheden konden in 2022 niet worden uitgevoerd vanwege de nodige problemen met het verleggen van kabels en leidingen. Het krediet kan bij de jaarrekening 2023 worden afgewikkeld. De uitvoering van het groenstructuurplan 2023 zal worden ingezet voor de afronding van het project vervangen van bomen aan de Kranenberg/de Hoeve, de reconstructie van Het Ronsel Hapert en de aanleg van de groenvoorziening de Hoeve in Netersel.

Vervanging speeltoestellen 2022  
Het restantkrediet 2022 zal in 2023 ingezet worden om verschillende speeltoestellen te vervangen waarvan de levensduur is verstreken. De vervangingen die dit jaar zullen gaan plaatsvinden hebben voornamelijk betrekking op de kern Hapert, namelijk op de locaties Antoon Schildersstraat / De Voren, Het Ronsel, Jupiter en Distel. Dit zal als één grote opdracht uitgezet/aanbesteed worden. In Q3 of Q4 2023 zullen deze vervangingen daadwerkelijk plaats moeten gaan vinden.

Verduurzaming en vervanging installaties gemeentelijke (sport)gebouwen  
De afgelopen jaren zijn diverse kredieten beschikbaar gesteld voor de verduurzaming, renovaties en de vervanging van technische installaties van de gemeentelijke gebouwen. Door de nasleep van de Covid-19 crisis hebben voorbereidingen, aanbestedingen, schaarste van (basis)materialen (met als gevolg verlate leveringen), uitval en een te kort aan personeel, invloed gehad op planningen van projecten / uitvoering van werkzaamheden, waardoor deze (wederom) de nodige vertraging hebben opgelopen. Daarnaast hebben de renovatie en transformatie, inclusief de bouwkundige en installatietechnische voorbereidingen van diverse gebouwen, het afgelopen jaar weer extra inzet gevraagd..
Het merendeel van deze sport gerelateerde investeringen hebben door de aangegeven oorzaken de nodige vertraging opgelopen. Voor een aantal projecten zijn al wel reeds voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd. De uitvoering en afronding van het merendeel van deze projecten staat gepland voor het jaar 2023 en 2024. De restantkredieten voor deze projecten zullen bij de jaarrekening 2023 worden overgeheveld naar het dienstjaar 2024. 

Toelichting bijstelling budgetten

Realisatie taakstelling o.b.v. stofkammaatregelen 
In de meerjarenraming 2023-2027 is een taakstelling middels de zgn. stofkammaatregel opgenomen. De realisatie van de stofkammaatregelen 2023 heeft over alle programma's plaatsgevonden. De realisatie van de taakstelling voor de jaren 2024 - 2027 zijn verwerkt middels de 1e begrotingswijziging 2024. 

Openbare bibliotheken
Deze lasten dalen in 2023 vanwege hogere huuropbrengsten en stijgen daarnaast door hogere lasten gasverbruik. 

Vormings- en ontwikkelingswerk 
Muziekonderwijs draagt bij aan de culturele ontwikkeling, educatie en sociale cohesie van onze gemeenschap. Door samen te werken met Art4U, een gerenommeerde culturele instelling, kunnen we hoogwaardig muziekonderwijs beschikbaar maken voor de Bladelse leerlingen vanuit verschillende achtergronden. Naast naschoolse muzieklessen waar fysieke locaties voor zijn ingericht, verzorgt Art4U in de gemeenten Veldhoven, Bergeijk en Eersel ook binnenschoolse muzieklessen op alle ruim 30 basisscholen. Met de bestaande coördinatiecapaciteit en de algemene overhead worden er inmiddels ook diensten (binnenschools muziekonderwijs; Muziek in de klas) verleend aan scholen uit gemeenten die buiten het werkgebied van Art4U liggen, o.a. in Bladel. Aan deze scholen wordt bovenop de directe kosten van de activiteiten (docent- en materiaalkosten) een toeslag voor coördinatie in rekening gebracht. Omdat Art4U inmiddels een goede naam heeft opgebouwd op het gebied van de binnenschoolse dienstverlening neemt de vraag vanuit scholen uit andere gemeenten zodanig toe dat er uitbreiding nodig is van coördinatiecapaciteit. Ook levert die groei druk op de algemene overhead op. Dat betekent dat de bestaande opslag op de docentkosten die voor coördinatie in rekening wordt gebracht ontoereikend is. Gezien het vorenstaande hebben wij besloten tot cofinanciering van de Art4U leerlijn muziek voor het primair onderwijs voor een proefperiode van 2 schooljaren (2023-2024 en 2024-2025) voor een bedrag van ca € 56.000,- op jaarbasis. 
Voor subsidies inzake muzikale/culturele vorming (rugzakmodel muziekonderwijs) is in 2023 wederom een budget van € 103.000,- beschikbaar gesteld. Na toekenning en uitbetaling van de subsidies muzikale/culturele vorming 2023 resteert een restantbudget van ca € 46.000,-. Van dit bedrag is € 30.000,- meegenomen in de doorgevoerde taakstelling middels stofkammaatregelen zoals aangekondigd bij de perspectiefnota 2023. De kosten voor 2023 in het kader van de cofinanciering van de Art4U leerlijn ad € 16.000,- deels worden gedekt ten laste van het restantbudget subsidies muzikale/culturele vorming (rugzakmodel ad € 16.000,-. Voor 2024 en 2025 wordt rekening gehouden met extra lasten tot bedragen van resp. € 56.000,- en € 37.000,-

Binnensportaccommodaties / Sporthallen
De exploitatielasten van de sporthallen X-Sport en Eureka dalen in 2023 als gevolg van lagere verhuuropbrengsten, lagere terug ontvangsten energiekosten en lagere beheervergoedingen en kosten gasverbruik. Anderzijds zijn positieve afrekeningen voor het jaar 2022 ontvangen met betrekking tot het gasverbruik en afrekening beheervergoedingen.  

Buitensportaccommodaties / Sportvelden
De exploitatielasten stijgen door o.a. hogere belastingen, gasverbruik, regulier onderhoud en verzekeringen.  De kapitaallasten met betrekking tot het onderhoud van de sportvelden dalen in 2023 als gevolg van een latere uitvoering van de geplande vervangingsinvesteringen dan waarmee bij de perspectiefnota 2023 rekening is gehouden. 
Wij hebben een aanvraag ingediend voor de "Specifieke uitkering noodfonds energie amateurverenigingen" van € 29.000,-. Deze SPUK hebben we  aangevraagd als financiële ondersteuning voor amateursportverenigingen die in 2022 en/of 2023 door de gestegen energieprijzen in continuïteitsproblemen zijn gekomen. Een viertal verenigingen hebben hier gebruik van gemaakt. Zodra de SPUK ontvangen is zullen we deze doorbetalen aan deze vier verenigingen.

Waterlossingen
De kosten voor calamiteiten stijgen in 2023. Daarnaast dalen de kosten voor onderhoud sloten, wadi’s en retenties structureel als gevolg van een nieuwe aanbestedingen. 

Openbaar groen 
Voor de volledige uitvoering van het uitgezette onderhoudsprogramma 2023 onder het nieuwe bestek betreffende het snoeien van bomen, vormbomen en het snoeien van monumentaal groen wordt een eenmalig extra budget van € 65.000,- nodig geacht. Bij de recente vaststelling van het Groenbeheerplan 2023-2032 is ten aanzien van het boomonderhoud gekozen voor een jaarlijks gefaseerde verhoging van het bestaande onderhoudsbudget met een bedrag van € 35.000,- (circa 10% van extra benodigd budget voor boomonderhoud). Omdat het onderhoudsprogramma 2023 is gebaseerd op de aanpak en afronding van specifieke deelgebieden wordt het niet wenselijk geacht om hierbij dit jaar een “knip” in de uitvoering aan te brengen. Voor 2024 zal het uitvoeringsprogramma beter worden afgestemd op het alsdan beschikbare onderhoudsbudget. Daarnaast dalen de kosten voor het maaien van de bermen en bermstroken structureel met  € 15.000,- als gevolg van een nieuwe aanbesteding van deze werkzaamheden in 2023. Per saldo stijgen de lasten voor openbaar groen in 2023 derhalve met € 50.000,-.

Beheer evenemententerrein
Als gevolg van de gestegen energieprijzen, netwerkkosten en energiebelasting stijgen de kosten van het elektriciteitsverbruik van de evenemententerreinen in de gemeente. 

De autonome ontwikkelingen voor het bestaande beleid hebben pro saldo het navolgende verloop:

Actualisatie groenbeleid
Het huidige groenbeleid- en beheer omvat meerdere (verouderde) beleidsstukken. Met het intreden van de Omgevingswet op 1 januari 2024 zal op gebied van natuurwetgeving ook het nodige veranderen. In 2024 zal daarom gestart worden met het samenvoegen en actualiseren van de documenten. Het nieuwe beleid zal worden opgehangen aan de doelen vanuit klimaatadaptatie- en mitigatie. Bij de perspectiefnota 2024 zullen wij uw raad hiervoor het benodigde kredietvoorstel voorleggen. 

Na de hiervoor genoemde (doorlopende) activiteiten volgt in onderstaand overzicht “Wat het mag kosten?”