Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

In de paragrafen worden onderwerpen die versnipperd in de begroting staan bij elkaar in beeld gebracht. Het gaat met name om de beleidslijnen voor beheersmatige aspecten, die grote financiële gevolgen kunnen hebben voor het realiseren van de (hoofd)taakvelden. Zij geven een horizontale dwarsdoorsnede van de begroting. De paragrafen zijn bedoeld om extra informatie te geven voor de beoordeling van de financiële positie op de korte en lange(re) termijn.

Risicio-inventarisatie

Terug naar navigatie - Risicio-inventarisatie

De doelstelling van de paragraaf weerstandsvermogen is een zodanig inzicht te verschaffen dat op een verantwoorde wijze de hoogte van het vrij aanwendbare vermogen kan worden bepaald. Het weerstandsvermogen is het vermogen om niet-structurele financiële risico’s op te kunnen vangen teneinde zijn taken te kunnen voortzetten. Anders gezegd: beschikt de gemeente over het vermogen om financiële tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat het beleid behoeft te worden aangepast. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de gemeente Bladel voor het begrotingsjaar, maar ook voor de meerjarenraming.

Om een juist beeld van de financiële positie van de gemeente te verkrijgen is het noodzakelijk dat het ook helder is met welke risico’s de gemeente nog kan worden geconfronteerd. Het gaat hierbij om mogelijke uitgaven c.q. inkomsten waarvan de hoogte op voorhand niet kan worden vastgesteld. Voor zover risico’s wel financieel vertaald kunnen worden, zullen daarvoor bedragen van het eigen vermogen dienen te worden afgezonderd. Waar mogelijk zijn voor potentiële risico’s al voorzieningen getroffen. Deze blijven hier dan ook verder onvermeld.

Primair dienen risico’s uiteraard zoveel mogelijk te worden beperkt of te worden voorkomen door zorgvuldigheid van procedures. Het is van belang om periodiek een zo breed mogelijke analyse van de risico's te maken welke de financiële zelfstandigheid van de gemeente in gevaar kunnen brengen. Onder risico wordt in dit verband verstaan ‘een niet door de gemeente te beïnvloeden gebeurtenis, onvoorspelbaar en onafwendbaar indien deze zich voordoet, met veelal financiële of materiële gevolgen die niet specifiek af te dekken zijn’.

De financiële risico’s worden per beleidsveld nader toegelicht. Voor elk risico is een inschatting gemaakt van de kans dat de aangegeven gebeurtenis zou kunnen optreden. Hierbij worden drie categorieën onderscheiden, namelijk ‘laag’, ‘midden’ en ‘hoog’. Gesproken wordt van een ‘laag’ risicoprofiel indien de kans gemiddeld voor 25% zou kunnen optreden. Een ‘midden’ risicoprofiel beweegt zich op 50% en een ‘hoog’ risicoprofiel op gemiddeld 75%. Anders gezegd, een kwalificatie met ‘hoog’ impliceert dat het al bijna noodzakelijk is om voor dat risico een voorziening te treffen. Vervolgens is een financiële indicatie opgenomen van de omvang van het risico door de kans te vermenigvuldigen met het gemiddelde effect en is aangegeven of het risico van incidentele dan wel structurele aard is.

Financiële indicatie risico-inventarisatie en -kwantificering

Terug naar navigatie - Financiële indicatie risico-inventarisatie en -kwantificering

In onderstaand tabel is een financiële indicatie opgenomen, ten opzichte van de inschattingen in de begroting 2022, van de omvang van het risico door de kans te vermenigvuldigen met het gemiddelde effect en is aangegeven of het risico van incidentele dan wel structurele aard is. Er is ten opzichte van de bij de begroting 2022 gemelde risico´s één afwijking c.q. bijstelling.

Grondexploitatie
De rechtbank heeft op 14 april jl uitspraak gedaan in de schadestaatprocedure van de appellant (inzake de nakoming van de vaststellingsovereenkomst). Door de rechtbank is de schade bepaald op € 2.459,- plus rente. Appellant heeft echter hoger beroep aangetekend tegen het vonnis. Wij schatten het risico (erg) laag in.

In onderstaand tabel is een financiële indicatie opgenomen, ten opzichte van de inschattingen in de begroting 2022, van de omvang van het risico door de kans te vermenigvuldigen met het gemiddelde effect en is aangegeven of het risico van incidentele dan wel structurele aard is. Overigens suggereren deze bedragen een nauwkeurigheid die zich absoluut niet voordoet; het is de toevallige uitkomst van een kansberekening en niet een met zekerheid te voorspellen uitkomst.

(bedragen x € 1.000,- 25% 50% 75% (c : 2) (d,e of f x g) (d,e of f x g)
(a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) (h) (i)
ondergrens risico's begroting 2022 714
bovengrens risico’s begroting 2022 1.541
totaal B-2022 na kansberekening 1.127 251 210
grondexploitatie 0-0 x
ondergrens risico’s nieuw 714
bovengrens risico’s nieuw 1.541
totaal gemiddelde risico’s 1.127
totaal njn-2021 na kansberekening 251 210

Weerstandsvermogen

Terug naar navigatie - Weerstandsvermogen

De ratio algemene reserve (weerstandsvermogen) wordt uitgedrukt als de verhouding tussen de algemene reserve en het gemiddelde van de geïnventariseerde risico’s. De gewenste omvang van het weerstandsvermogen wordt bepaald op klasse C (voldoende). De ratio algemene reserve wordt ten opzichte van de prognose in de begroting voor 2022 bijgesteld. De ratio stijgt als gevolg van de verrekening van de extra voordelen van deze najaarsnota.

Ten aanzien van de geraamde stand van de algemene reserve willen wij -met nadruk- vermelden dat het vooralsnog geprognosticeerde resultaten betreffen. Met name de vertraging van de verkoop van gemeentelijke bouwgrond kan de winstpotentie van de grondexploitatie (en dus de winstuitnames ten gunste van de algemene reserve) nadelig beïnvloeden. Daadwerkelijke bestedingsvoorstellen moeten steeds beoordeeld worden aan de hand van werkelijk gerealiseerde resultaten. In de vastgestelde nota weerstandsvermogen en risicomanagement is bepaald dat bestedingsvoorstellen ten laste van de algemene reserve slechts zijn aan te bevelen, wanneer er middelen resteren boven de omvang van de risicoprofielen.

Het meerjarig geprognosticeerde verloop van de algemene reserve (weerstandsvermogen) kan, rekening houdende met de geraamde mutaties, als volgt weergegeven worden:

(bedragen x € 1.000,-) rekening 2020 begroting 2021 begroting 2022 begroting 2023 begroting 2024 begroting 2025
a. ijzeren voorraad 1.000
b. noodzakelijke omvang (voldoende) 606 1.578 1.578 1.578 1.578 1.578
c. totaal noodzakelijke omvang 1.606 1.578 1.578 1.578 1.578 1.578
d. geïnventariseerde risico's (gemiddeld) 563 461 461 461 461 461
e. stand algemene reserve begin van het jaar 9.690 9.350 13.213 14.773 8.559 9.219
f. stand algemene reserve eind van het jaar 9.350 13.213 14.773 8.559 9.219 9.978
g. algemene reserve (vrije ruimte eind van het jaar) f - c 7.744 11.635 13.195 6.981 7.641 8.400
h. ratio algemene reserve eind van het jaar f / c 5,82 8,37 9,36 5,42 5,84 6,32
i. betekenis uitstekend uitstekend uitstekend uitstekend uitstekend uitstekend