Omschrijving (toelichting)

2024 was een extreem nat jaar. Omdat de gevolgen groot zijn, besteden we hier in dit verslag wat meer aandacht aan. In de periode juni 2023 tot en met mei 2024 viel 1300 mm neerslag t.o.v. het gemiddelde jaartotaal van 750 mm. Daarbovenop viel in de nacht van 21 -22 mei in één dag, in een deel van de gemeente, 70 mm met een intensiteit van 100 mm/ uur.

Effecten:

  • Meer schades aan riolering als gevolg van hoge grondwaterstanden. Doorgaans hebben we +/- 2 calamiteiten/ instortingen per jaar. In 2024 hebben we 10 instortingen gehad van de riolering. Hiermee hebben we dit jaar een stuk meer kosten gemaakt voor spoedreparaties;
  • De pompen en gemalen in onze gemeente voeren naast vuilwater ook regenwater af. Door de grote hoeveelheid neerslag is het energieverbruik voor de pompen en gemalen in 2024 gestegen naar 200% van de geraamde kosten;
  • Klachten in mei, van bewoners en bedrijven: 6 huizen water in de woning, 1 ondergelopen bedrijfspand, 19 meldingen over sloten die niet konden afvoeren in of vanuit het stedelijk gebied, 6 meldingen van grondwateroverlast.

Maatregelen:

  • Lokale (nood)aanpassingen aan het watersysteem en veel gesprekken met inwoners en bedrijven;
  • Het grondwatermeetnet in Hoogeloon is verdicht door het bijplaatsen van grondwaterpeilbuizen. Ook is een sensor in het hemelwaterriool geplaatst. Hiermee kunnen we de fluctuaties in grondwaterstanden vergelijken met de waterstand in het hemelwaterriool;
  • Structurele gesprekken met planvormers en beheerders van Waterschap de Dommel;
  • Intensievere deelname vanuit gemeente Bladel aan samenwerkingsdagen voor het project: Groote Beerze fase 2a van Waterschap de Dommel;
  • Raadsinformatiebijeenkomst Extreem weer i.r.t. watersystemen in samenwerking met Waterschap de Dommel;
  • Vaste deelname medewerker klimaatadaptatie aan projectteams woningbouwprojecten.

Omdat we als gemeente adequaat en binnen de kaders van ons beleid konden reageren achter wij een groene smiley hier op zijn plaats.

Klimaatmaatregelen fase 3 Hoogeloon
Middels het aanleggen van een IT-riool, het aanbrengen van stuwen in dit riool, het aanbrengen van een drainagepakket en het aanbrengen van stuwen in sloten die afwateren naar de Kleine Beerze hebben we naar verwachting 2,05 ha van het vuilwaterriool afgekoppeld.

Hemelrijken/ Kerkstraat Casteren
Als eerste stap is door ons het regenwaterriool in de Hemelrijken vergroot, zodat het regenwater vanuit het zuidelijke deel van Casteren naar een nog te ontwikkelen klimaatbuffer kan worden gebracht. In totaal wordt in Casteren 5,9 ha verharding afgekoppeld.

Klimaatbuffer de Sleutel
Op het perceel aan De Hoeven 26 willen we samen met gemeente Reusel-De Mierden klimaatbuffers realiseren. Hiermee kan bij een bui van 60 mm, het hemelwater van circa 10 ha verharding op bedrijventerrein de Sleutel, naar de klimaatbuffers afstromen.

Vanwege risico’s op bedrijfscalamiteiten, en daarmee afvoer van verontreinigd regenwater richting de buffer en het stroomgebied van de Reusel, zijn maatregelen nodig. Het afkoppelen van het verhardoppervlak bovenstrooms van de Raamloop draagt bij aan minder wateroverlast in Hulsel en Lage Mierde. In 2024 is een regenwaterkwaliteitsonderzoek uitgevoerd.

Klimaatbuffers Casteren
Aan de westzijde van Casteren zijn twee klimaatbuffers voorzien. De klimaatbuffers vangen het regenwater uit de kern op en geven het water af aan de bodem. Het ontwerp voor de noordelijke buffer is door ons afgerond. Deze is opgenomen in het project Groote Beerze fase 2a van het Waterschap. Het vergunningstraject, aanbestedingstraject en uitvoering loopt daarom mee met project Groote Beerze fase 2a. 

Systeemanalyse Stedelijk Water (SSW)
 Het is belangrijk om per dorpskern een visie te hebben op de waterstromen (vuilwater, regenwater, oppervlaktewater). In 2024 zijn we gestart met een verdiepingsslag op deze watervisies. Voor Netersel en Casteren zijn landmetingen verricht en hydraulische modellen voorbereid op een Systeemanalyse Stedelijk Water (SSW). Dit geeft beter inzicht in de interactie tussen stedelijk water en oppervlaktewater in het buitengebied én biedt meer inzicht in waterstromen bij extreme situaties.

Breed Bestuurlijk Grondwateroverleg (BBG)
In Noord-Brabant werken we samen aan droogtebestrijding. Hiervoor is door de provincie Noord-Brabant, de Brabantse Waterschappen, Terrein Beherende Organisaties (Tbo’s), ZLTO en Brabant Water in december 2022 het grondwaterconvenant gesloten. In 2023 en 2024 is gewerkt aan het laten aansluiten van de gemeenten bij dit convenant. Dit bod is in 2024 vanuit de gemeenten aangeboden over de gemeentelijke inspanning tot het besparen van 150.000 miljoen kuub water.

Klimaat-impactanalyse/ richtlijnen
In 2024 zijn conceptrichtlijnen opgesteld voor bestaande gebieden. Vervolgens zijn door ons de bestaande wijken in gemeente Bladel getoetst aan deze richtlijnen en zijn de klimaatadaptatie-opgaven vertaald naar voorkeursmaatregelen.

Hitteplan
Het opstellen van een hitteplan is doorgeschoven naar 2026. De provincie Noord-Brabant werkt aan een subsidieregeling voor het opstellen en uitvoeren van een gemeentelijk hitteplan. De scope, voorwaarden en budget worden pas in 2025 gepubliceerd. Daarnaast is voor het opstellen van een hitteplan de GGD een belangrijke samenwerkingspartner. 

Opwaardering dienstverlening: Openbare data
Goede plannen en beslissingen komen alleen tot stand bij goede analyses. Daarom is het erg belangrijk dat adviseurs, aannemers en projectontwikkelaars over dezelfde kwalitatief goede informatie beschikken. Hiermee kunnen we de juiste inhoudelijke discussies voeren over onze waterhuishouding. Daarom zijn sinds 2024 onze riooldata beschikbaar in Publieke Dienstverlening op Kaart (PDOK) en worden de meetreeksen uit ons grondwatermeetnet uitgeleverd aan de Basisregistratie Ondergrond (BRO loket).

Klimaatadaptatie door communicatie en participatie
Bij reconstructie- en/of rioleringsprojecten hebben we waar mogelijk particulieren gevraagd om, op kosten van gemeente Bladel, daken en opritten aan te sluiten op het regenwaterriool. Er zijn deelname percentages tot 95% bereikt door een nieuwe manier van aanbesteden van de werkzaamheden en het aan de voorzijde goed informeren van bewoners. 

Subsidieregeling (her)gebruiken regenwater
In september 2023 is de subsidieregeling (her)gebruiken regenwater in werking getreden. In de laatste maanden van 2023 en 2024 zijn 26 subsidieaanvragen ingediend. Hiervan zijn op moment van schrijven nog 2 aanvragen in behandeling, 3 aanvragen afgewezen en 21 aanvragen toegewezen. 

BlauwGroenBladel
 Vanuit BlauwGroenBladel zijn diverse projecten uitgevoerd, waar bewoners en scholieren aan deel konden nemen. 

  • Zonnebloemenactie
  • Toffe tuinen route
  • Pientere Tuinen
  • NK tegelwippen
  • Compostvatenactie